Uzgadnianie warunków realizacji planowanego przedsięwzięcia z RDOŚ. - Punkt Informacyjny ds. Telekomunikacji

Nazwa procedury:
Uzgadnianie warunków realizacji planowanego przedsięwzięcia z RDOŚ.

ORGAN PROWADZĄCY / ORGAN GŁÓWNY: Wójt – Urząd Gminy. Burmistrz / Prezydent - Urząd Miasta.
ORGAN UZGADNIAJĄCY: Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska – Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska.

INFRASTRUKTURA: Procedura może dotyczyć realizacji: wolnostojącego masztu telekomunikacyjnego z antenami, wolnostojącej wieży telekomunikacyjnej z antenami, konstrukcji wsporczej i instalacji radiokomunikacyjnych na obiekcie budowlanym, przenośnych wolno stojących masztów antenowych.

AKTY PRAWNE:
- [1] ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity:  Dz.U. 2023 r. poz. 755, z późn. zm.),
- [2] ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (dalej również "ustawa środowiskowa") (tekst jednolity: Dz.U. 2023 r. poz. 1094, z późn. zm.),
- [3] ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jednolity: Dz.U. 2023 poz. 682, z późn. zm.),
- [4] ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity: Dz.U. 2023 poz. 2556, z późn. zm.),
- [5] ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (tekst jednolity:  Dz.U. 2023 r. poz. 1336),
- [6] rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz.U. 2019 r. poz. 1839),
- [6a] rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 maja 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. 2022 poz. 1071)

OPŁATY: Nie dotyczy.

OPIS PROCEDURY:
W myśl art. 77 ust. 1 ustawy [2] o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, jeżeli jest przeprowadzana ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach organ właściwy do wydania tej decyzji:
1) uzgadnia warunki realizacji przedsięwzięcia z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska i w przypadku, gdy przedsięwzięcie jest realizowane na obszarze morskim, z dyrektorem urzędu morskiego;
1a) uzgadnia warunki realizacji przedsięwzięcia z ministrem właściwym do spraw środowiska w zakresie istnienia rozwiązań alternatywnych realizacji przedsięwzięcia oraz przewidywanych działań mających na celu kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko przyrodnicze parku narodowego - w przypadku realizowanych na obszarze parku narodowego inwestycji liniowych celu publicznego w ich części przebiegającej przez obszar parku narodowego lub w przypadku inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej o nieliniowym charakterze lub inwestycji celu publicznego o nieliniowym charakterze związanych z ochroną ludności przed powodzią i suszą;
1b) uzgadnia warunki realizacji przedsięwzięcia z Generalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w zakresie istnienia rozwiązań alternatywnych realizacji przedsięwzięcia oraz przewidywanych działań mających na celu kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko przyrodnicze rezerwatu przyrody - w przypadku inwestycji liniowych celu publicznego w ich części przebiegającej przez obszar rezerwatu przyrody lub w przypadku w przypadku realizowanych na obszarze rezerwatu przyrody inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej o nieliniowym charakterze  lub inwestycji celu publicznego o nieliniowym charakterze związanych z ochroną ludności przed powodzią i suszą;
2) zasięga opinii organu, o którym mowa w art. 78, w przypadku przedsięwzięć wymagających decyzji, o których mowa w art. 72 ust. 1 pkt 1-3a, 10-19 i 21-29 ustawy [2] środowiskowej oraz uchwały, o której mowa w art. 72 ust. 1b ustawy [2] środowiskowej, chyba że - w przypadku przedsięwzięcia mogącego potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko - organ ten wyraził wcześniej opinię, że nie zachodzi potrzeba przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko lub nie wydał opinii, o której mowa w art. 64 ust. 1 pkt 2 ustawy [2] środowiskowej;
3) zasięga opinii organu właściwego do wydania pozwolenia zintegrowanego na podstawie ustawy [4] Prawo ochrony środowiska, jeżeli planowane przedsięwzięcie kwalifikowane jest jako instalacja, o której mowa w art. 201 ust. 1 tej ustawy,
4) uzgadnia warunki realizacji przedsięwzięcia z organem właściwym w sprawach ocen wodnoprawnych, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne, chyba że - w przypadku przedsięwzięcia mogącego potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko - organ ten wyraził wcześniej opinię, że nie zachodzi potrzeba przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko.
Z ust. 2 tego artykułu wynika, że organ występujący o uzgodnienie lub opinię, o których mowa w ust. 1, przedkłada m.in.:
1) wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach;
2) raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko;
3) wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jeżeli plan ten został uchwalony, albo informację o jego braku, a w przypadku gdy przedsięwzięcie jest realizowane na obszarze morskim - informację o planie zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej, jeżeli plan ten został przyjęty, albo informację o jego braku; nie dotyczy to uzgodnień i opinii dla inwestycji związanych z regionalnymi sieciami szerokopasmowymi.
Uzgodnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1-1b i 4, następuje w drodze postanowienia (ust. 3).
W postanowieniu, o którym mowa w ust. 3, regionalny dyrektor ochrony środowiska i organ właściwy w sprawach ocen wodnoprawnych, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne, a w przypadku gdy przedsięwzięcie jest realizowane na obszarze morskim - dyrektor urzędu morskiego:
1) uzgadnia realizację przedsięwzięcia oraz określa warunki tej realizacji;
2) przedstawia stanowisko w sprawie konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko oraz postępowania w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko w ramach postępowania w sprawie wydania decyzji, o których mowa w art. 72 ust. 1 pkt 1 i 10 ustawy [2].
Uzgodnień, o których mowa w ust. 1 pkt 1-1b, dokonuje się oraz opinię, o której mowa w ust. 1 pkt 2, wydaje się w terminie 30 dni od dnia otrzymania dokumentów, o których mowa w ust. 2. Przepisy art. 35 § 5 i art. 36 ustawa [1] Kodeks postępowania administracyjnego, stosuje się odpowiednio.
Zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy [2], jeżeli była przeprowadzona ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, właściwy organ wydaje decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach, biorąc pod uwagę:
1) wyniki uzgodnień i opinii, o których mowa w art. 77 ust. 1 ustawy [2] środowiskowej;
2) ustalenia zawarte w raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko;
3) wyniki postępowania z udziałem społeczeństwa;
4) wyniki postępowania w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko, jeżeli zostało przeprowadzone.
Decyzję wydaje się po stwierdzeniu zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku gdy przedsięwzięcie jest realizowane na obszarze morskim - z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej, jeżeli plany te zostały odpowiednio uchwalone albo przyjęte.
Zauważyć jednak należy, że opinia wydawana w toku postępowania środowiskowego przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego (PPIS), ma charakter niewiążący dla organu prowadzącego, natomiast uzgodnienie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska (RDOŚ), determinuje treść decyzji organów orzekających w sprawach "środowiskowych".
Wynika to z tego, że organy współdziałające z organem wydającym decyzję, mogą działać w różnych formach prawnych, tj. wyrażając opinię, udzielając zgody lub wyrażając stanowisko w innej formie (tak jak w przypadku RDOŚ w drodze postanowienia), jednakże owo zajęcie stanowiska może mieć różną moc prawną. W ramach współdziałania organ wyraża opinię lub uzgodnienie. W przeciwieństwie do opinii, uzgodnienie jest formą o znaczeniu stanowczym, bowiem wiąże organ decydujący w postępowaniu głównym. Treść stanowiska zajętego przez organ uzgadniający może przesądzić o treści decyzji, która wydawana jest po uzgodnieniu przez organ decydujący. Stanowisko takie jest szeroko podzielane tak przez doktrynę, jak i judykaturę i nie budzi już wątpliwości brak mocy wiążącej opinii organu w ramach współdziałania. A skoro tak, to opinia taka nie musi być zbieżna z poglądem organu, który wystąpił o jej wydanie, ani wnioskiem strony postępowania.
Wskazać należy, że w aktualnym stanie prawnym realizacja infrastruktury telekomunikacyjnej zaopatrzonej w gwarantowane źródło zasilania w postaci agregatu prądotwórczego wraz instalacją do podziemnego lub naziemnego magazynowania produktów naftowych lub gazów łatwopalnych może wymagać przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko.
Zgodnie bowiem z treścią § 3 ust. 1 pkt 35 rozporządzenia [6] Rady Ministrów w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko:
„35) instalacje do podziemnego magazynowania:
a) ropy naftowej,
b) produktów naftowych,
c) substancji lub mieszanin, w rozumieniu odpowiednio art. 3 pkt 1 i 2 rozporządzenia nr 1907/2006, niebędących produktami spożywczymi,
d) gazów łatwopalnych,
e) kopalnych surowców energetycznych innych niż wymienione w lit. a-d
- inne niż wymienione w § 2 ust. 1 pkt 22, z wyłączeniem instalacji do magazynowania paliw wykorzystywanych na potrzeby gospodarstw domowych, zbiorników na gaz płynny o łącznej pojemności nie większej niż 20 m³ oraz zbiorników na olej o łącznej pojemności nie większej niż 3 m³” - zaliczają się do przedsięwzięć mogących potencjalnie znaczącą oddziaływać na środowisko.
Również przedsięwzięcia określone w § 3 ust. 1 pkt 35 lit. b rozporządzenia [6] Rady Ministrów w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w postaci:
„37) instalacje do naziemnego magazynowania:
a) ropy naftowej,
b) produktów naftowych,
c) substancji lub mieszanin, w rozumieniu odpowiednio art. 3 pkt 1 i 2 rozporządzenia nr 1907/2006, niebędących produktami spożywczymi,
d) gazów łatwopalnych,
e) kopalnych surowców energetycznych innych niż wymienione w lit. a-d
- inne niż wymienione w § 2 ust. 1 pkt 22, z wyłączeniem instalacji do magazynowania paliw wykorzystywanych na potrzeby gospodarstw domowych, zbiorników na gaz płynny o łącznej pojemności nie większej niż 10 m³ oraz zbiorników na olej o łącznej pojemności nie większej niż 3 m³, a także niezwiązanych z dystrybucją instalacji do magazynowania stałych surowców energetycznych; - zaliczają się do przedsięwzięć mogących potencjalnie znaczącą oddziaływać na środowisko
Wskazać należy, że z dniem 4 czerwca 2022 r. weszło w życie rozporządzenie [6a] Rady Ministrów zmieniające rozporządzenie w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Zostały uchylone przepisy § 2 ust. 1 pkt 7 oraz § 3 ust. 1 pkt. 8 zaliczający do przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko m.in.: instalacje radiokomunikacyjne, radionawigacyjne i radiolokacyjne opisane ww. przepisach.

Ustalenie wystąpienia przesłanki do współdziałania organów.
W świetle art. 77 ust. 1 pkt 1 ustawy [2] środowiskowej, współdziałanie między regionalnym dyrektorem ochrony środowiska i, w przypadku gdy przedsięwzięcie jest realizowane na obszarze morskim, z dyrektorem urzędu morskiego, a organem wydającym decyzję środowiskową wymaga uzgodnienia, czyli konsensusu, co do warunków realizacji konkretnego przedsięwzięcia, którym ostatni z wymienionych organów jest związany w zakresie kwestii środowiskowych i praktycznie decyzję środowiskową kształtuje (por. wyrok NSA z dnia 21 lutego 2012 r., sygn. akt II OSK 2544/11, opubl. w Lex nr 1138181).

Skompletowanie wniosku.
Organ główny występuje do regionalnego dyrektora ochrony środowiska o uzgodnienie warunków realizacji przedsięwzięcia. Do wniosku organ główny przedkłada:
1) wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach;
2) raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko;
3) wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jeżeli plan ten został uchwalony, lub informację o jego braku, a w przypadku gdy przedsięwzięcie jest realizowane na obszarze morskim - informację o planie zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej, jeżeli plan ten został przyjęty, albo informację o jego braku.
Uwaga:
Realizacja inwestycji liniowych np. kanalizacji kablowych: (1) na terenie parku narodowego wymaga uzgodnienia z ministrem właściwym do spraw środowiska (wniosek kierowany jest za pośrednictwem dyrektora parku narodowego) (2) na terenie rezerwatu przyrody wymaga uzgodnienia z Generalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska (wniosek kierowany jest za pośrednictwem regionalnego dyrektora ochrony środowiska).

Odebranie wniosku.
Odebranie wniosku przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska rozpoczyna bieg 30-dniowego terminu na wydanie postanowienia.

Zawiadomienie stron.
Organ główny zawiadamia strony postępowania, o wystąpieniu do regionalnego dyrektora ochrony środowiska, o uzgodnienie warunków realizacji przedsięwzięcia.

Badanie właściwości.
Uzgodnienie prowadzi regionalny dyrektor ochrony środowiska, właściwy ze względu na miejsce położenia planowanego przedsięwzięcia.

Przekazanie zgodnie z właściwością.
W przypadku, w którym organ administracyjny ustali swoją niewłaściwość, przekazuje sprawę według właściwości innemu organowi.

Zwrot wniosku w przypadku braku możliwości ustalenia właściwości.
Odrębną kategorią są przypadki, w których organ nie może ustalić w sposób prawidłowy organu administracji. W takim przypadku dokonuje zwrotu wniosku.

Sprawdzenie wymogów formalnych, ewentualnie pozostawienie wniosku bez rozpoznania.
Braki formalne wniosku dają w razie ich nieusunięcia podstawę do pozostawienia wniosku bez rozpoznania. Organ współdziałający bada kompletność wniosku. W przypadku ustalenia, że wniosek posiada braki, wzywa do jego uzupełnienia.

Ustalenie możliwości wszczęcia postępowania.
Zgodnie z przepisem art. 61a § 1 ustawy [1] Kodeks postępowania administracyjnego, gdy żądanie wszczęcia postępowania zostało wniesione przez osobę niebędącą stroną lub z innych uzasadnionych przyczyn postępowanie nie może być wszczęte, organ wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania.

Uzupełnienie wniosku.
Wnioskodawca uzupełnia braki wniosku na podstawie przepisów ustawy [1] Kodeks postępowania administracyjnego.

Ustalenie stron postępowania.
Stroną postępowania uzgodnieniowego są strony postępowania głównego. Przypomnieć więc należy, że w sprawach wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, strony wyznaczone są zgodnie z normą art. 74 ust. 3 a ustawy [2] środowiskowej. Zgodnie z powołanym przepisem: „Stroną postępowania w sprawie wydania wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest wnioskodawca oraz podmiot, któremu przysługuje prawo rzeczowe do nieruchomości znajdującej się w obszarze, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie w wariancie zaproponowanym przez wnioskodawcę, z zastrzeżeniem art. 81 ust. 1. Przez obszar ten rozumie się: 1) przewidywany teren, na którym będzie realizowane przedsięwzięcie, oraz obszar znajdujący się w odległości 100 m od granic tego terenu;
2) działki, na których w wyniku realizacji, eksploatacji lub użytkowania przedsięwzięcia zostałyby przekroczone standardy jakości środowiska, lub
3) działki znajdujące się w zasięgu znaczącego oddziaływania przedsięwzięcia, które może wprowadzić ograniczenia w zagospodarowaniu nieruchomości, zgodnie z jej aktualnym przeznaczeniem."
Wprowadzone zmiany sposobu definiowania stron postępowania, mają na celu jasne określenie stron postępowania oraz ujednolicenie dotychczasowego orzecznictwa, które często definiowało strony postępowania nazbyt szeroko, wskazując, że za stronę należy uznać właścicieli nieruchomości położonych w strefie każdego oddziaływania przedsięwzięcia, a nie tylko oddziaływania znaczącego (por. A. Siwkowska, Decyzje środowiskowe. Opinie i uzgodnienia, Warszawa 2018).

Merytoryczne badanie wniosku.
Organ współdziałający bada raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko przedłożony przez wnioskodawcę, dokonuje analizy przedmiotowego przedsięwzięcia z uwzględnieniem jego lokalizacji, charakteru oraz dobranej technologii. Badanie to pozwala regionalnemu dyrektorowi ochrony środowiska stwierdzić, czy należy spodziewać się znacząco negatywnych oddziaływań na środowisko naturalne, w tym przyrodę i ekosystemy. Pamiętać należy, że nie wszystkie oddziaływania dyskwalifikują dane przedsięwzięcie, ale jedynie takie, o których możemy powiedzieć, że są znacząco negatywne. Wymóg badania znacząco negatywnego wpływu na obszar Natura 2000 statuuje ustawodawca w przepisie art. 33 ust. 1 ustawy [5] o ochronie przyrody.

Badanie przesłanek określonych przepisem art. 34 ustawy [5] o ochronie przyrody.
Stosownie do treści art. 34 ustawy [5] o ochronie przyrody, organ administracji może wydać zezwolenie na realizację przedsięwzięcia, które może mieć negatywny wpływ na siedlisko przyrodnicze oraz gatunki roślin i zwierząt, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000 w przypadku, gdy zachodzi jedna z przesłanek określonych w tym przepisie i brak jest rozwiązań alternatywnych w stosunku do tych zawartych w planowanym lub projektowanym przedsięwzięciu. Przy czym organ administracji musi rozważyć istnienie faktycznych rozwiązań alternatywnych, czyli uwzględniających także koszty środowiskowe, czy społeczne realizacji alternatywnych rozwiązań. Zatem istnienie alternatywnego rozwiązania należy rozważać, mając na uwadze nie tylko szczególną potrzebę ochrony dóbr objętych specjalnymi formami ochrony przyrody (np. obszarów o znaczeniu międzynarodowym objętych siecią "Natura 2000"), ale także potrzeby racjonalnego równoważenia racji ochrony tych obszarów z innymi względami (m.in. społecznymi, czy zachowania zasobów przyrody nieobjętych szczególnymi formami ochrony), nie pomijając zasady zrównoważonego rozwoju (zobacz wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie sygn. II SA/Ol 821/11).

Uzgodnienie warunków realizacji przedsięwzięcia.
Regionalny dyrektor ochrony środowiska uzgadnia realizację inwestycji w formie postanowienia. Treść postanowienia: (1) wskazuje warunki realizacji przedsięwzięcia oraz uzgadnia realizację przedsięwzięcia, (2) przesądza o konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko (z tym zastrzeżeniem, że w przypadku realizacji inwestycji zawsze znacząco oddziaływującej na środowisko, obowiązek wykonania oceny oddziaływania na środowisko jest obligatoryjny).

Odmowa uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia.
Również odmowa uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia następuje w formie postanowienia. Przedsiębiorca telekomunikacyjny może zaskarżyć takie postanowienie, w ramach odwołania od decyzji kończącej postępowanie w sprawie.
Uwaga: Postanowienia wydawane przez ministra właściwego do spraw środowiska (inwestycje liniowe na terenie parku narodowego) bądź Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska (inwestycje liniowe na terenie rezerwatu przyrody) są zaskarżalne w formie zażalenia

Odebranie postanowienia przez organ główny.
Regionalny dyrektor ochrony środowiska doręcza postanowienie organowi głównemu, prowadzącemu postępowanie w sprawie. Organ uzgadniający zobowiązany jest do dokonania uzgodnienia w terminie 30 dni.

Opracowanie informacji dla stron w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach o stanowisku regionalnego dyrektora ochrony środowiska.
Organ główny informuje strony postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach o stanowisku regionalnego dyrektora ochrony środowiska.