Procedura wydania decyzji aministracyjnej, zezwalającej na zajęcie pasa drogowego w celu umieszczenia urządzeń obcych. - Punkt Informacyjny ds. Telekomunikacji

Nazwa procedury:
Procedura wydania decyzji aministracyjnej, zezwalającej na zajęcie pasa drogowego w celu umieszczenia urządzeń obcych.

ORGAN: W zależności od kategorii dróg publicznych - art. 19 ustawy [1] o drogach publicznych, co do zasady zarządcami dróg publicznych są, dla dróg:
1) krajowych - Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad;
2) wojewódzkich - zarząd województwa;
3) powiatowych - zarząd powiatu;
4) gminnych - wójt (burmistrz, prezydent miasta).

INFRASTRUKTURA: kanalizacja kablowa, podbudowa słupowa dla telekomunikacyjnych linii kablowych, studnia kablowa, telekomunikacyjna linia kablowa nadziemna oraz telekomunikacyjna linia kablowa podziemna, przyłącze telekomunikacyjne, kabiny telekomunikacyjne, a także antenowa konstrukcja wsporcza, w tym wolnostojąca wieża antenowa oraz wolnostojący masz antenowy, szafy i słupki telekomunikacyjne oraz inne podobne.

AKTY PRAWNE:
- [1] ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jednolity: Dz.U. 2023 r. poz. 645, z późn. zm.),
- [2] ustawa z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (tekst jednolity:  2023 r. poz. 733, z późn. zm.),
- [3] ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity:  Dz.U. 2023 r. poz. 775, z późn. zm.),
- [4] ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jednolity: Dz.U. Dz.U. 2023 r. poz. 682, z późn. zm.),
- [5] rozporządzenie Ministra Cyfryzacji z dnia 26 maja 2023 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać telekomunikacyjne obiekty budowlane i ich usytuowanie (Dz.U. 2023 r. poz. 1040.),
- [6] rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 24 czerwca 2022 r. w sprawie przepisów techniczno-budowlanych dotyczących dróg publicznych (Dz.U. 2022 r. poz. 1518).
- [7] rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 czerwca 2004 r. w sprawie określenia warunków udzielania zezwoleń na zajęcie pasa drogowego (tekst jednolity: Dz.U. 2016 r. poz. 1264),
- [8] rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 czerwca 2023 r. w sprawie wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego dróg, których zarządcą jest Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad (tekst jednolity: Dz.U. 2023 r. poz. 1162).

OPŁATY: Wniosek nie podlega opłacie skarbowej.

OPIS PROCEDURY:
Zgodnie z art. 4 pkt 1 ustawy [1] o drogach publicznych, pas drogowy to wydzielony liniami rozgraniczającymi grunt wraz z przestrzenią nad i pod jego powierzchnią, w którym jest lub będzie usytuowana droga. Natomiast zgodnie z art. 4  pkt 2 ustawy [1] o drogach publicznych, droga to budowla składającą się z części i urządzeń drogi, budowli ziemnych, lub drogowych obiektów inżynierskich, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 7 ustawy [4] Prawo budowlane, stanowiącą całość techniczno-użytkową, usytuowaną w pasie drogowym i przeznaczoną do ruchu lub postoju pojazdów, ruchu pieszych, ruchu osób poruszających się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch, jazdy wierzchem lub pędzenia zwierząt.
Pas drogowy należy wyznaczyć z uwzględnieniem obiektów i urządzeń służących do „realizacji celów związanych z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu a także zarządzania drogą" (por. Wyrok WSA w Krakowie z dnia 17.12.2014 r., II SA/Kr 1511/14). Granice pasa drogowego powinny być wyraźnie zaznaczone liniami granicznymi na planie gruntu (por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 22.09.2014 r., sygn. I SA/Wa 366/14).
Jak stanowi przepis art. 40 ust. 1 i 2 pkt. 2 ustawy [1] o drogach publicznych, zajęcie pasa drogowego na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg wymaga zezwolenia zarządcy drogi wydanego w drodze decyzji administracyjnej. Zezwolenie, o którym mowa wyżej, dotyczy m.in. umieszczania w pasie drogowym liniowych urządzeń obcych . Definicja urządzenia obcego określona została w art. 4  pkt 2b) ustawy [1] o drogach publicznych: są to obiekty lub urządzenia, w tym obiekty lub urządzenia budowlane, w szczególności wodociągowe, kanalizacyjne, gazowe, cieplne, telekomunikacyjne lub elektroenergetyczne, niezwiązane funkcjonalnie z drogą lub ruchem drogowym, z wyjątkiem kanału technologicznego. Tym samym, po uprzednim uzyskaniu decyzji administracyjnej, o której mowa w  art. 39 ust. 3 ustawy [1] o drogach publicznych oraz decyzji zezwalającej na zajęcie pasa drogowego w celu prowadzenia robót (opisano w odrębnych procedurach), przedsiębiorca telekomunikacyjny uzyskuje decyzję o udzieleniu zezwolenia na zajęcie pasa drogowego w celu umieszczenia urządzeń obcych (liniowych lub innych) stanowiących infrastrukturę telekomunikacyjną, określoną przepisem art. 40 ust. 1 i art. 40 ust. 2 pkt 2) i 3) ustawy [1] o drogach publicznych.
Jak wyjaśnił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 25 marca 2014 r. sygn. II GSK 109/13 ( LEX Nr 1488047), przepisy art. 40 ust. 1 i art. 22 ust. 2 ustawy o drogach publicznych, nie wykluczają się wzajemnie. Dają one natomiast zarządcy drogi możliwość wyboru trybu udostępniania pasa drogowego przedsiębiorcom: może to być tryb cywilnoprawny (art. 22 ust. 2 ustawy [1] o drogach publicznych) lub tryb administracyjny (art. 40 ustawy [1] o drogach publicznych). Zastosowanie jednej z tych metod wyklucza drugą.
Jak wynika z analizy postanowień art. 40 ustawy [1] o drogach publicznych, w szczególności dotyczących zasad ustalania opłat za zajęcie pasa drogowego (ust. 3 w zw. z ust. 4 tego przepisu), zezwolenie na zajęcie pasa drogowego może mieć charakter czasowy.
Ponadto z art. 40 ust. 5 ustawy [1] o drogach publicznych, wynika, że opłatę za zajęcie pasa drogowego w celu, o którym mowa w art. 40 ust. 2 pkt 2) ustawy [1] o drogach publicznych, ustala się jako iloczyn liczby metrów kwadratowych powierzchni pasa drogowego zajętej przez rzut poziomy urządzenia obcego i stawki opłaty za zajęcie 1 m² pasa drogowego, pobieranej za każdy rok umieszczenia liniowego urządzenia obcego w pasie drogowym, przy czym za umieszczenie liniowego urządzenia obcego w pasie drogowym lub na drogowym obiekcie inżynierskim przez okres krótszy niż rok, opłata obliczana jest proporcjonalnie do liczby dni umieszczenia liniowego urządzenia obcego w pasie drogowym lub na drogowym obiekcie inżynierskim.
Wartość stawki opłaty regulowana jest aktem prawa miejscowego (organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, w drodze uchwały, ustala dla dróg, których zarządcą jest jednostka samorządu terytorialnego, wysokość stawek opłaty za zajęcie 1 m² pasa drogowego), z zastrzeżeniem dróg krajowych, gdzie stawka regulowana jest rozporządzeniem [8] Ministra Infrastruktury w sprawie wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego dróg, których zarządcą jest Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad.

Wniosek o wydanie decyzji administracyjnej zezwalającej na zajęcie pasa drogowego w celu umieszczenia urządzeń obcych.
Postępowanie w sprawie wydania decyzji o udzieleniu zezwolenia na zajęcie pasa drogowego, w celu umieszczenia urządzeń niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego, reguluje art. 40 ust. 1 i 2 pkt 2) ustawy [1] o drogach publicznych oraz rozporządzenie Rady Ministrów [7] w sprawie określenia warunków udzielania zezwoleń na zajęcie pasa drogowego, a wniosek inicjuje przedsiębiorca telekomunikacyjny.
Przepis § 1 rozporządzenia Rady Ministrów [7] określa, że wniosek o wydanie zezwolenia na zajęcie pasa drogowego powinien zawierać:
1) imię i nazwisko oraz adres lub nazwę i siedzibę podmiotu występującego o zajęcie pasa drogowego;
2) cel zajęcia pasa drogowego;
3) lokalizację i powierzchnię zajętego pasa drogowego;
4) planowany okres zajęcia pasa drogowego.
Do wniosku należy dołączyć następujące załączniki:
1.  Szczegółowy plan sytuacyjny w skali 1:1000 lub 1:500, z zaznaczeniem granic i podaniem wymiarów planowanej powierzchni zajęcia pasa drogowego.
2. Zatwierdzony projekt organizacji ruchu, jeżeli zajęcie pasa drogowego wpływa na ruch drogowy lub ogranicza widoczność na drodze albo powoduje wprowadzenie zmian w istniejącej organizacji ruchu pojazdów lub pieszych.
3. Pełnomocnictwo z dokumentem potwierdzającym wniesienie opłaty skarbowej, jeżeli wnioskodawca reprezentowany będzie w postępowaniu przez pełnomocnika.
W przypadku zajęcia pasa drogowego w celu prowadzenia robót do wniosku, o którym mowa powyżej, należy dołączyć dodatkowo:
a) Ogólny plan orientacyjny w skali 1:10 000 lub 1:25 000 z zaznaczeniem zajmowanego odcinka pasa drogowego oraz informację o sposobie zabezpieczenia robót, jeżeli nie jest wymagany projekt organizacji ruchu.
b) Oświadczenie o posiadaniu ważnego pozwolenia na budowę lub o zgłoszeniu budowy lub zgłoszeniu budowy lub prowadzonych robót właściwemu organowi administracji architektoniczno-budowlanej, lub zamiarze budowy przyłączy telekomunikacyjnych, dla których sporządzono plan sytuacyjny na kopii aktualnej mapy zasadniczej lub mapy jednostkowej przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.

Odebranie wniosku.
Dzień doręczenia wniosku o wydanie decyzji organowi, stanowi datę wszczęcia postępowania w sprawie.

Badanie właściwości organu.
Sprawę prowadzi organ który uprzednio wydał decyzję lokalizacyjną w trybie art. 39 ust. 3 ustawy [1] o drogach publicznych. Przypomnieć w tym miejscu należy, że zarządcą drogi może być zarówno organ jednostki samorządowej (wójt, burmistrz, prezydent miasta, zarząd powiatu bądź zarząd województwa), jak i organ administracji rządowej, jakim jest Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad. Dodatkowe utrudnienia mogą być związane z zawieraniem porozumień pomiędzy ww. organami, o przekazywaniu sobie kompetencji i zadań w sprawie zarządu. W granicach miast na prawach powiatu zarządcą wszystkich dróg publicznych, z wyjątkiem dróg ekspresowych i autostrad jest prezydent miasta.

Badanie wymogów formalnych wniosku.
Organ administracyjny prowadzący postępowanie, po ustaleniu swojej właściwości w sprawie, zobligowany jest przystąpić do zbadania spełnienia wymogów formalnych, złożonego przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego wniosku.
Organ przyjmuje wniosek, który może być wniesiony w sposób określony przepisem art. 63 § 1 ustawy [3] Kodeks postępowania administracyjnego.
Datą wszczęcia postępowania jest dzień doręczenia wniosku organowi administracji publicznej, co wynika z treści art. 61 § 3 ustawy [3] Kodeks postępowania administracyjnego lub dzień wprowadzenia wniosku do systemu teleinformatycznego organu administracji publicznej (art. 61 § 3a ustawy [3] Kodeks postępowania administracyjnego).
Wniosek winien zawierać oznaczenie podmiotu który go wnosi.
Wniosek winien być również podpisany przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego zgodnie z zasadami reprezentacji. W imieniu przedsiębiorcy telekomunikacyjnego może działać pełnomocnik. Wówczas pełnomocnictwo (wraz z dowodem uiszczenia opłaty skarbowej od przedłożonego pełnomocnictwa), stanowi załącznik do wniosku, a jego przypadkowy brak może zostać usunięty w trybie art. 64 § 2 ustawy [3] Kodeks postępowania administracyjnego.
Przepis art. 63 § 2 ustawy [1] Kodeks postępowania administracyjnego, określa minimalne wymagania, co do zawartości wniosku. Wniosek winien zawierać, co najmniej:
- wskazanie wnioskodawcy i jego adres,
- żądanie wnioskodawcy oraz
- czynić zadość innym wymaganiom określonych przepisami prawa i opisanym w procedurze.
Braki formalne wniosku, dają w razie ich nieusunięcia podstawy do pozostawienia wniosku bez rozpoznania.
Pozostawienie wniosku bez rozpoznania, poprzedzone jest skierowaniem do przedsiębiorcy telekomunikacyjnego wezwania do usunięcia braków formalnych wniosku.
Uzupełnienie przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego braków formalnych wniosku, umożliwia podjęcie kolejnych czynności w sprawie przez organ administracyjny.

Pozostawienie wniosku bez rozpoznania.
Jeżeli wniosek o wydanie decyzji nie zawierał adresu wnioskodawcy i nie istnieją możliwości ustalenia tego adresu przez organ na podstawie posiadanych przez organ danych, a także w razie nieuzupełnienia braków wniosku pomimo wezwania, organ pozostawia wniosek bez rozpoznania.

Badanie możliwości wszczęcia postępowania w sprawie.
Zgodnie z przepisem art. 61a § 1 ustawy [3] Kodeks postępowania administracyjnego, gdy żądanie wszczęcia postępowania zostało wniesione przez osobę niebędącą stroną lub z innych uzasadnionych przyczyn postępowanie nie może być wszczęte, organ pozostawia wniosek bez rozpoznania. O ile nie rodzi trudności ustalenie pierwszej przesłanki, tj.: „wniesienie wniosku przez osobę niebędącą stroną”, to druga z przesłanek: „inne uzasadnione przyczyny” może rodzić trudności interpretacyjne. Wydaje się, że przez: „inne uzasadnione przyczyny” należy rozumieć takie stany faktyczne, bądź prawne, które nie uzasadniają prowadzenia postępowania. Do przyczyn takich możemy więc zaliczyć, np.: toczące się w sprawie inne postępowanie administracyjne.

Ustalenie stron postępowania.
Strony postępowania ustala się zgodnie z normą art. 28 ustawy [3] Kodeks postępowania administracyjnego. W sprawach w których inwestor jest reprezentowany przed organem przez wykonawcę robót, należy zwrócić uwagę, by decyzja zezwalająca na zajęcie pasa drogowego w celu umieszczenia urządzenia obcego, była wydana na inwestora, gdyż wykonawcy czasami mylnie uzyskują decyzję we własnym imieniu.

Merytoryczna ocena wniosku.
Przepis art. 40 ust. 1, 2 i nast. ustawy [1] o drogach publicznych nie zawiera przesłanek negatywnych do wydania zezwolenia na zajęcie pasa drogowego w celu umieszczenia urządzeń obcych.

Wydanie decyzji w sprawie.
Decyzja winna spełniać wymogi określone przepisem art. 107 ustawy [3] Kodeks postępowania administracyjnego, a w przypadku decyzji udzielającej zezwolenie na zajęcie pasa drogowego lub jego części w celu umieszczenia urządzeń obcych, winna zawierać elementy określone treścią przepisu § 2 rozporządzenia [9] Rady Ministrów w sprawie określenia warunków udzielania zezwoleń na zajęcie pasa drogowego i są to obligatoryjnie:
1) imię i nazwisko oraz adres lub nazwa i siedziba podmiotu występującego o zajęcie pasa drogowego;
2) cel zajęcia pasa drogowego;
3) powierzchnia zajmowanego pasa drogowego;
4) okres zajęcia pasa drogowego;
5) wysokość opłaty za zajęcie pasa drogowego oraz sposób jej uiszczenia.
Termin wydania decyzji określają przepisy ustawy [3] Kodeks postępowania administracyjnego.

Doręczenie decyzji.
Doręczenie odpisu decyzji w sprawie, następuje zgodnie z przepisami działu I rozdziału 8 ustawy [3] Kodeks postępowania administracyjnego.