Procedura wydania decyzji o wniesieniu sprzeciwu wobec zamierzenia budowlanego - Punkt Informacyjny ds. Telekomunikacji

Nazwa procedury:
Procedura wydania decyzji o wniesieniu sprzeciwu wobec zamierzenia budowlanego.

ORGAN: Postępowanie toczy się przed organem administracji architektoniczno-budowlanej, którym w pierwszej instancji jest starosta, a w miastach na prawach powiatu prezydent tego miasta (wyjątki od tej zasady ogólnej przewiduje art. 82 ust. 3 i 4 ustawy [2] Prawo budowlane).

INFRASTRUKTURA:
- budowa kanalizacji kablowej,
- budowa przyłącza (wskazać należy, że tego typu budowy możemy wykonywać zarówno po uprzednim zgłoszeniu, bez zgłoszenia, jak i na podstawie decyzji o udzieleniu pozwolenia budowlanego, np. w sytuacji gdy realizujemy budynek łącznie z przyłączami),
- budowa podbudowy słupowej dla telekomunikacyjnych linii kablowych,
- budowa kanałów technologicznych, w rozumieniu art. 4 pkt. 15a ustawy [3] o drogach publicznych, w pasie drogowym w ramach przebudowy drogi,
- budowa przenośnych wolno stojących masztów antenowych,
- wykonywanie robót budowlanych polegających na instalowaniu na obiektach budowlanych stanowiących albo niestanowiących całości techniczno-użytkowej urządzeń, w tym antenowych konstrukcji wsporczych i instalacji radiokomunikacyjnych, a także związanego z tymi urządzeniami osprzętu i urządzeń zasilających, o wysokości powyżej 3 metrów,
- wykonywania robót budowlanych, o których mowa w art. 29 ust. 1 – 4  ustawy [2] - Prawo budowlane, na obszarze wpisanym do rejestru zabytków,
- wykonywanie remontu dotyczącego budowli (np. maszt telekomunikacyjny wolnostojący lub wieża telekomunikacyjna wolnostojąca), których budowa wymaga pozwolenia na budowę - art. 29 ust. 3 pkt 2) lit. a ustawy [2] - Prawo budowlane.

AKTY PRAWNE:
- [1] ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz.U. 2023 r. poz. 775, z późn. zm.),
- [2] ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jednolity: Dz.U. 2023 r. poz. 682, z późn. zm.),
- [3] ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jednolity: Dz.U. 2023 r. poz. 645, z późn. zm.),
- [4] ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz gminach uzdrowiskowych (tekst jednolity: Dz.U. 2023 r. poz. 151, z późn. zm.),
- [5] ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (tekst jednolity: Dz.U. 2023 r. poz. 1356, z późn. zm.),
- [6] ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (tekst jednolity: Dz.U. 2022 r. poz. 2409 z późn. zm.),
- [7] ustawa z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady (tekst jednolity: Dz.U. 2015 r. poz. 2120, z późn. zm.),
- [8] ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe (tekst jednolity: Dz.U. 2023 r. poz. 1173, z późn. zm.),
- [9] ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity: Dz.U. 2022 r. poz. 2556, z późn. zm.),
- [10] ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (tekst jednolity: Dz.U. 2023 r. poz. 1478, z późn. zm.),
- [11] ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (tekst jednolity: Dz.U. 2022 r. poz. 840, z późn. zm.),
- [12] ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (tekst jednolity:  Dz.U. 2023 r. poz. 1336, z późn. zm.),
- [13] ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jednolity: Dz.U. 2023 r. poz. 1469, z późn. zm.),
- [14] ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (tekst jednolity: Dz.U. 2023 r. poz. 537, z późn. zm.),
- [15] ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (tekst jednolity: Dz.U. 2023 r. poz. 633, z późn. zm.),
- [16] ustawa z dnia 23 listopada 2012 r. Prawo pocztowe (tekst jednolity: Dz.U. 2023 r. poz. 1640, z późn. zm.)
- [17] ustawa z dnia 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2023 r. poz.  285, z poźn. zm.).

OPŁATY: Nie dotyczy.

OPIS PROCEDURY:
Wniesienie sprzeciwu, wobec zamierzenia przedstawionego przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego, niweczy możliwość przystąpienia do realizacji inwestycji, jednak nie zamyka mu drogi do złożenia kolejnego zgłoszenia i uzyskania tzw. milczącej akceptacji, o ile zgłoszenie odpowiada przepisom prawa.

Postępowanie wyjaśniające.
Celem postępowania w sprawie zgłoszenia jest ustalenie przez organ, czy zamierzona budowa lub roboty budowlane należą do tego właśnie trybu, a jeżeli tak, to czy odpowiadają one wymaganiom prawa i mogą być realizowane, czy też organ nie powinien dopuścić do ich realizacji.
Ponieważ ustawodawca w trybie zgłoszenia, zdecydował się zastosować tzw. milczącą akceptację, ustalenie, że zaistniały pozytywne przesłanki do złożenia zgłoszenia oraz analiza zgłoszenia dokonana przez organ administracyjny, kończą się bądź sporządzeniem przez organ stosownej notatki załączonej do akt, bądź adnotacją na wniosku o przyjęciu zgłoszenia.
Brak zgody na realizację inwestycji wyrażany jest sprzeciwem i rodzi konieczność sformułowania rozstrzygnięcia.

Milcząca akceptacja.
W aktualnym stanie prawnym, zgłoszenie budowy nie powoduje wszczęcia postępowania administracyjnego, nie stanowi bowiem wniosku (podania) zainteresowanego podmiotu, który by w myśl przepisów ustawy [1] Kodeks postępowania administracyjnego, wymagał załatwienia sprawy administracyjnej przez organ administracji architektoniczno-budowlanej. Akt zgłoszenia zamiaru wykonywania budowy albo robót budowlanych, jest w istocie składanym przez inwestora oświadczeniem woli, tj. deklaracją zamiaru budowy, sformalizowaną ze względu na określone ustawą wymogi w zakresie formy i dokumentacji, która musi być do zgłoszenia dołączona.
Zgłoszenie zamiaru wykonywania budowy albo robót budowlanych, wymagane jest w określonych w ustawie [2] Prawo budowlane, przypadkach przed rozpoczęciem budowy i zasadniczo skutkiem tego zgłoszenia jest milcząca akceptacja właściwego organu, chyba, że organ wyda w ramach swojej kompetencji, trwającej 21 dni od dokonania zgłoszenia, decyzję o sprzeciwie (zobacz wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu w sprawie sygn. II SA/Po 75/16 wyrok z dnia 1 marca 2016 roku). Postępowaniem administracyjnym prowadzonym przez organ architektoniczno-budowlany po dokonaniu zgłoszenia budowy, jest dopiero postępowanie w sprawie sprzeciwu (wszczynane w istocie decyzją o sprzeciwie), będącego decyzją administracyjną wydawaną z urzędu i to tylko wówczas, gdy organ dojdzie do przekonania, że zachodzą ustawowe przesłanki do wydania takiej decyzji (por. wyrok NSA z dnia 6 marca 2009 r. sygn. Akt II OSK 307/08). Postępowanie w sprawie sprzeciwu, aczkolwiek posiadające związek materialnoprawny z zamiarem wykonania robót, ma swój własny i odrębny byt procesowy, gdyż jest postępowaniem wszczętym z urzędu przez organ architektoniczno-budowlany.
Tym samym, do dnia wydania decyzji o sprzeciwie w sprawie zgłoszenia zamiaru wykonywania budowy albo robót budowlanych, nie toczy się postępowanie administracyjne w zakresie regulowanym przepisami ustawy [1] Kodeks postępowania administracyjnego, mają natomiast zastosowanie reguły formalne określone w ustawie [2] Prawo budowlane (kwestia wydania postanowienia wzywającego do uzupełnienia zgłoszenia – opisana została w odrębnej procedurze).
Organ nie jest zobowiązany do informowania o upływie terminu do złożenia sprzeciwu. Przedsiębiorca może rozpocząć prowadzenie inwestycji po upływie okresu 21 dni od dnia dokonania zgłoszenia budowy lub wykonania innych robót budowalnych oraz przed upływem terminu określonego zgodnie z art. 30 ust. 5b ustawy [2] Prawo budowlane (3 lat od określonego w zgłoszeniu terminu na rozpoczęcie prac). Organ administracji architektoniczno-budowlanej może z urzędu, przed upływem terminu, o którym mowa w art. 30 ust. 5 ustawy [2] Prawo budowlane, wydać zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu. Wydanie zaświadczenia wyłącza możliwość wniesienia sprzeciwu, o którym mowa w art. 30 ust. 6 i 7 ustawy [2] Prawo budowlane, oraz uprawnia inwestora do rozpoczęcia robót budowlanych.
W przypadku, w którym zgłaszana inwestycja dotyczy budowy lub przebudowy przenośnych wolno stojących masztów antenowych  w rozumieniu art. 29 ust. 1 pkt. 7 ustawy [2] Prawo budowlane, ustawodawca przewidział dodatkowe uprawnienia przedsiębiorcy telekomunikacyjnego stosowanie bowiem do:
- art. 30 ust. 5f ustawy [2] Prawo budowlane. Do wykonywania robót budowlanych polegających na budowie lub przebudowie przenośnych wolno stojących masztów antenowych w przypadku, gdy inwestorem jest podmiot, o którym mowa w art. 29 ust. 8 ustawy [2] Prawo budowlane, można przystąpić w terminie 3 dni roboczych następujących po dniu doręczenia organowi administracji architektoniczno-budowlanej zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1.
- art. 30 ust. 5g ustawy [2] Prawo budowlane, organ administracji architektoniczno-budowlanej może wnieść sprzeciw do zgłoszenia, o którym mowa w ust. 5f, w terminie 14 dni od dnia doręczenia zgłoszenia wyłącznie w przypadku, gdy wykonanie robót budowlanych lub obiektu objętego zgłoszeniem może spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia.
- art. 30 ust. 5i ustawy [2] Prawo budowlane, przepisy art. 30 ust. 5f i 5g stosuje się podczas stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii albo stanu klęski żywiołowej.

Ustalenie podstaw do wniesienia sprzeciwu.
Przedsiębiorca telekomunikacyjny planując realizację inwestycji infrastruktury telekomunikacyjnej, aby mógł skorzystać z instytucji zgłoszenia zamiaru takiej inwestycji, poddaje się jednocześnie ocenie organu architektoniczno–budowalnego, zarówno w aspekcie spełnienia przesłanek art. 29 ustawy [2] Prawo budowlane ust. 1 pkt 7), 10), 23) lit. f, 27, 24 (jeżeli realizuje kanały technologiczne w ramach inwestycji niedrogowej) oraz art. 29 ust. 3 pkt 2) lit. a,  pkt 3) lit. a, jak i wystąpienia okoliczności wypełniających hipotezę przepisów art. 30 ust. 6 ustawy [2] - Prawo budowalne.
Zgodnie z art. 30 ust. 6 ustawy [2] Prawo budowlane, właściwy organ wnosi sprzeciw, jeżeli:
1) zgłoszenie dotyczy budowy lub wykonywania robót budowlanych objętych obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę;
2) budowa lub wykonywanie robót budowlanych objętych zgłoszeniem narusza ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, decyzji o warunkach zabudowy, inne akty prawa miejscowego lub inne przepisy;
3) zgłoszenie dotyczy budowy tymczasowego obiektu budowlanego, o którym mowa w art. 29 ust. 1 pkt 7 ustawy [2] Prawo budowlane, w miejscu, w którym taki obiekt istnieje.
4) roboty budowlane zostały rozpoczęte z naruszeniem przepisu art. 30 ust. 5 ustawy [2] - Prawo budowalne.
W przypadku zaistnienia ww. przesłanek, organ zobowiązany jest wnieść sprzeciw i tym samym zniweczyć realizację zamierzenia.
Warto w tym miejscu przytoczyć wybrane orzeczenia sądowe oraz stanowiska doktryny, celem przybliżenia prawidłowego zrozumienia przesłanek opisanych w pkt. 1-3.
I tak:
(1) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku sygn. II SA/Gl 258/15 a dnia 1 lipca 2015 rok stwierdził: „z art. 30 ust. 6 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tj. Dz.U. z 2013 r. poz. 1409 ze zm.) wynika, iż przed przyjęciem (niewyrażeniem sprzeciwu) organ winien dokonać oceny zgodności danego zamierzenia z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, decyzją o warunkach zabudowy lub innymi przepisami. Tymi ostatnimi bez wątpienia są przepisy ustawy Prawo budowlane oraz wydanych na jej podstawie rozporządzeń.”
(2) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 2 kwietnia 2015 roku, sygn. VII SA/Wa 711/15 stwierdził: „W niniejszej sprawie, decyzja wyrażająca sprzeciw wobec zgłoszonych przez skarżącą robót budowlanych, wydana została w przewidzianym przez ustawodawcę terminie, na podstawie art. 30 ust. 6 pkt 2 Prawa budowlanego. Zgodnie z tym przepisem organ wnosi sprzeciw, jeżeli budowa lub wykonywanie robót budowlanych objętych zgłoszeniem narusza ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, decyzji o warunkach zabudowy, inne akty prawa miejscowego lub inne przepisy."
Jak stwierdza natomiast prof. dr hab. Marek Wierzbowski w Komentarzu do ustawy Prawo budowlane Warszawa 204 wydawnictwo Wolters Kluwer str. 250 cyt: „Nie ulega wątpliwości, że chodzi o istotne (oczywiste) naruszenie, tj. takie które występuje, kiedy realizacja budowy bądź robót budowlanych objętych zgłoszeniem jest ewidentnie sprzeczna z wyraźnymi i niebudzącymi wątpliwościami przepisami powszechnie obowiązującego prawa (…)”
Zgodnie Komentarzem do art. 30 ustawy [2] Prawo budowlane w opracowaniu: Prawo budowlane z komentarzem pod red. Z.Niewiadomskiego, Wydawnictwo C.H.Beck Warszawa 2015, str.357 przez „inne przepisy" należy natomiast rozumieć „regulacje zawarte w aktach prawa powszechnie obowiązującego, ograniczające możliwość prowadzenia w danym miejscu budowy lub wykonywania określonych robót budowlanych.” Przykładem takich aktów prawnych są, np.: ustawa [4] o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz gminach uzdrowiskowych, ustawa [5] o lasach, ustawa [6] o ochronie gruntów rolnych i leśnych, ustawa [7] o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady, ustawa [8] Prawo atomowe, ustawa [9] Prawo ochrony środowiska, ustawa [10] Prawo wodne, ustawa [11] o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, ustawa [12] o ochronie przyrody, ustawa [3] o drogach publicznych, ustawa [13] o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, ustawa [14] o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, ustawa [15] Prawo geologiczne i górnicze.
Dodatkowo organ może wnieść sprzeciw z powodu braków formalnych zgłoszenia na podstawie art. 30 ust. 5c ustawy [2] Prawo budowlane.

Ustalenie czy przedsiębiorca telekomunikacyjny zobowiązany jest pozyskać pozwolenie na budowę.
Zgodnie z przepisem art. 30 ust. 7 ustawy [2] Prawo budowlane, właściwy organ może nałożyć w drodze decyzji, o której mowa w art. 30 ust. 5 ustawy [2] Prawo budowlane, obowiązek uzyskania pozwolenia na wykonanie określonego obiektu lub robót budowlanych objętych obowiązkiem zgłoszenia, o którym mowa w art. 30 ust. 1b ustawy [2] Prawo budowlane, jeżeli ich realizacja może naruszać ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub spowodować:
1) zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia;
2) pogorszenie stanu środowiska lub stanu zachowania zabytków;
3) pogorszenie warunków zdrowotno-sanitarnych;
4) wprowadzenie, utrwalenie bądź zwiększenie ograniczeń lub uciążliwości dla terenów sąsiednich.
Powyższe daje możliwość wniesienia sprzeciwu w sytuacji, gdy organ ma wątpliwości dotyczące zagrożenia wartości wymienionych w pkt. 1-4. Jednakże warunkiem zastosowania tego przepisu jest wniesienie sprzeciwu w terminie 21 dni od dokonania zgłoszenia i jednocześnie nałożenie obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę. Zatem decyzja wydana na podstawie art. 30 ust. 7 ustawy [2] Prawo budowlane, de facto powinna zawierać dwa rozstrzygnięcia: o wniesieniu sprzeciwu i nałożeniu obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę

Sporządzenie uzasadnienia decyzji oraz podpisanie decyzji.
Obligatoryjnym składnikiem decyzji powinno być uzasadnienie, zarówno w sferze faktów, jak i prawa, co wynika z treści art. 107 ust. 3 ustawy [2] Prawo budowlane.
Decyzja winna być również opatrzona podpisem osoby uprawnionej, tj. bądź sprawującej funkcję organu, bądź przez pracownika upoważnionego przez tę osobę do wydawania decyzji.

Doręczenie decyzji o sprzeciwie.
Za dzień wniesienia sprzeciwu, uznaje się dzień nadania decyzji w placówce pocztowej operatora pocztowego, o którym mowa w art. 3 pkt 12 ustawy [16] Prawo pocztowe, albo, w przypadku doręczenia na adres do doręczeń elektronicznych, o którym mowa w art. 2 pkt 1 ustawy [17] o doręczeniach elektronicznych, dzień wystawienia dowodu wysłania, o którym mowa w art. 40 tej ustawy [17], albo, w przypadku skorzystania z publicznej usługi hybrydowej, o której mowa w art. 2 pkt 7) ww. ustawy [17], dzień odebrania dokumentu elektronicznego przez operatora wyznaczonego.
Organ zobowiązany jest doręczyć decyzję przedsiębiorcy telekomunikacyjnemu, będącemu inwestorem. Doręczenie odpisu decyzji, w sprawie następuje zgodnie z przepisami działu I rozdziału 8 ustawy [1] Kodeks postępowania administracyjnego.