Procedura postępowanie w sprawie uzyskania pozwolenia na użytkowanie. - Punkt Informacyjny ds. Telekomunikacji

Nazwa procedury:
Procedura postępowanie w sprawie uzyskania pozwolenia na użytkowanie.

ORGAN: (1) Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego w przypadku, w którym w pozwoleniu budowlanym starosta (lub prezydenta miasta na prawach powiatu) zastrzegł obowiązek uzyskania decyzji pozwolenia na użytkowanie. (2) Wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego w przypadku, w którym w pozwoleniu budowlanym wojewoda zastrzegł obowiązek uzyskania decyzji pozwolenia na użytkowanie (wojewoda jest organem pierwszej instancji w postępowaniu o wydanie pozwolenia budowlanego w sprawach określonych art. 82 ust. 3 i 4 ustawy [2] Prawo budowlane oraz przepisami wykonawczymi rozporządzenia [3] Rady Ministrów w sprawie obiektów i robót budowlanych, w sprawach których organem pierwszej instancji jest wojewoda, oraz w sprawach wydania pozwolenia budowlanego na budowę regionalnej sieci szerokopasmowej).

INFRASTRUKTURA: Wolnostojący maszt telekomunikacyjny oraz wolnostojąca wieża telekomunikacyjna.

OPŁATY: Wniosek podlega opłacie skarbowej z tym zastrzeżeniem, że nie uiszcza opłaty jednostka samorządu terytorialnego, prowadząca działalność telekomunikacyjną w formie niewyodrębnionej w ramach jej osobowości prawnej.

AKTY PRAWNE:
- [1] ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: 2023 r. poz. 775, z późn. zm.),
- [2] ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jednolity: 2023 r. poz. 682, z późn. zm.),
- [3] rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 listopada 2010 r. w sprawie obiektów i robót budowlanych, w sprawach których organem pierwszej instancji jest wojewoda (Dz.U. 2010 r. nr 235 poz. 1539),
- [4] rozporządzenie Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 15 września 2021 r. w sprawie wzoru protokołu obowiązkowej kontroli (Dz. U. 2021 poz. 1719),
- [5] rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r. w sprawie wzoru i sposobu prowadzenia ewidencji rozpoczynanych i oddawanych do użytkowania obiektów budowlanych (Dz.U. 2003 r. nr 120 poz. 1130),
- [6] rozporządzenie Ministra Cyfryzacji z dnia 26 maja 2023 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać telekomunikacyjne obiekty budowlane i ich usytuowanie (Dz.U. 2023 r. poz. 1040z późn. zm.),
- [7] rozporządzenie Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 31 marca 2022 roku w sprawie określenia wzoru formularza zawiadomienia o zakończeniu budowy oraz wniosku o pozwolenie na użytkowanie (Dz.U. z 2022 r. poz. 715).

OPIS PROCEDURY:
Celem postępowania jest rozpoczęcie legalnego użytkowania obiektu telekomunikacyjnego. Pozwolenie na użytkowanie jest aktem administracyjnym konstytutywnym. Oznacza to, że z chwilą jego wydania, wnioskodawca (adresat decyzji) nabywa pewne uprawnienie do legalnego użytkowania obiektu budowlanego. Przystąpienie do użytkowania obiektu bez wymaganego pozwolenia na użytkowanie, wiąże się z konsekwencją wymierzenia kary administracyjnej.

Ustalenie czy inwestycja wymaga uzyskania pozwolenia na użytkowanie
Zgodnie z przepisem art. 54  ust. 1 ustawy [2] Prawo budowlane, ustawodawca ustanawia zasadę, iż rozpoczęcie użytkowania obiektu budowlanego, na budowę którego wymagana jest decyzja o pozwoleniu na budowę wymaga jedynie zawiadomienia organu nadzoru budowlanego o zakończeniu  budowy. Wyjątkiem od tej zasady jest obowiązek uzyskania pozwolenia na użytkowanie, które inwestor zobowiązany jest pozyskać w przypadkach opisanych w art. 55  ust. 1 ustawy [2] Prawo budowlane. Do takich przypadków należą realizacje obiektów przynależne do danej kategorii wskazanej w art. 55 ust. 1 pkt 1) ustawy [2] - Prawo budowlane  (np. wolno stojące maszty wymienione zostały w kategorii XXIX)
;legalizacja samowoli budowlanej w trybie art. 49 ust. 5 oraz art. 51 ust. 4 ustawy [2] - Prawo budowlane; przystąpienie do częściowego użytkowania obiektu budowlanego (w przypadku rozłożenia inwestycji w czasie).
Nie ma jednak przeszkód, aby przedsiębiorca telekomunikacyjny zamiast zgłoszenia o zakończeniu budowy, wystąpił z wnioskiem o wydanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie, jednak konsekwencją tego będzie rezygnacja z uproszczonej procedury.

Zawiadomienie Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz Państwowej Straży Pożarnej.
Przedsiębiorca telekomunikacyjnych zawiadamia Państwową Inspekcję Sanitarną oraz Państwową Straż Pożarną, o zakończeniu procesu budowy masztu i zamiarze przystąpienia do użytkowania. Organy te wypowiadają się o zgodności realizacji inwestycji z projektem budowlanych, przy czym brak odpowiedzi ww. organów w terminie 14 dni od dnia zgłoszenia, poczytuje się za brak zastrzeżeń.

Skompletowanie wniosku.
Ukompletowany wniosek, przedsiębiorca telekomunikacyjny przedkłada powiatowemu inspektorowi nadzoru budowlanego.
Zgodnie z treścią art. 57 ust. 3a ustawy [2] - Prawo budowlane, wniosek o pozwolenie na użytkowanie dokonuje się w postaci papierowej albo w formie dokumentu elektronicznego za pośrednictwem portalu e-Budownictwo.
Wzór formularza wniosku w postaci papierowej oraz w formie dokumentu elektronicznego został określony w drodze rozporządzenia [7] Ministra Rozwoju i Technologii w sprawie określenia wzoru formularza zawiadomienia o zakończeniu budowy oraz wniosku o pozwolenie na użytkowanie.
Natomiast zgodnie z treścią art. 57 ust. 3c ustawy [2] - Prawo budowlane, wzór formularza wniosek o pozwolenie na użytkowanie w formie dokumentu elektronicznego, Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego udostępnia na portalu e-Budownictwo.
Oficjalna rządowa aplikacja do składania wniosków w procesie budowlanym dostępna jest pod adresem: https://e-budownictwo.gunb.gov.pl/.
Do wniosku dołącza się dokumenty wymagane przepisem art. 57 ust. 1 ustawy [2] Prawo budowlane, tj.:
1) oryginał dziennika budowy;
1a) projekt techniczny, z uwzględnieniem zmian, o których mowa w art. 36b ust. 2 ustawy [2] – Prawo budowlane;
2) oświadczenie kierownika budowy: a) o zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym lub warunkami pozwolenia na budowę oraz przepisami, b) o doprowadzeniu do należytego stanu i porządku terenu budowy, a także - w razie korzystania - drogi, ulicy, sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu;
3) oświadczenie o właściwym zagospodarowaniu terenów przyległych, jeżeli eksploatacja wybudowanego obiektu jest uzależniona od ich odpowiedniego zagospodarowania;
4) protokoły badań i sprawdzeń: a) przyłączy i instalacji, zapewniających użytkowanie obiektu budowlanego zgodnie z przeznaczeniem, sporządzone przez osoby posiadające uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności lub osoby, o których mowa w art. 62 ust. 6 ustawy [2] – Prawo budowlane,
b) o których mowa w art. 14 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz. U. z 2021 r. poz. 272), o ile dotyczy;
4a) decyzję zezwalającą na eksploatację urządzenia technicznego, o której mowa w art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym, o ile dotyczy;
5) dokumentację geodezyjną, zawierającą wyniki geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej, w tym mapę, o której mowa w art. 2 pkt 7b ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne, oraz informację o zgodności usytuowania obiektu budowlanego z projektem zagospodarowania działki lub terenu lub odstępstwach od tego projektu, sporządzoną przez osobę  posiadającą odpowiednie uprawnienia zawodowe w dziedzinie geodezji i kartografii;
6) potwierdzenie, zgodnie z odrębnymi przepisami, odbioru wykonanych przyłączy.
Dodatkowo do wniosku należy dołączyć dowód uiszczenia opłaty.
Sam obiekt budowlany powinien być w stanie, umożliwiającym przeprowadzenie jego odbioru, a następnie przekazanie go do normalnej eksploatacji i użytkowania. W przypadku wątpliwości, co do możliwości przeprowadzenia odbioru obiektu budowlanego, pomocne może być sięgnięcie do zapisów dziennika budowy, którego wpisy jednoznacznie powinny przesądzać, że obiekt jest gotowy do użytkowania.

Złożenie wniosku o wydanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie.
Postępowanie w sprawie udzielenia pozwolenia na użytkowanie, jest postępowaniem wszczynanym wyłącznie na wniosek przedsiębiorcy telekomunikacyjnego. Organ administracji nie może zastępować wnioskodawcy i jest związany zakresem wniosku. W konsekwencji powyższego, przedsiębiorca telekomunikacyjny może dowolnie dysponować swoim wnioskiem, może złożyć także oświadczenie o wycofaniu wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie. Dokonując powyższego, rozporządza swoim prawem i w sposób jednoznaczny wyraża wolę zakończenia sprawy.
Stosownie do treści art. 61 § 3 ustawy [1] Kodeks postępowania administracyjnego, dzień wystawienia dowodu otrzymania, o którym mowa w art. 41 ustawy z dnia 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych (art. 61 § 3a ustawy [1] Kodeks postępowania administracyjnego), jest dniem wszczęcia postępowania w sprawie, które od tej pory toczyć się będzie na podstawie przepisów ustawy [1] Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy [2] - Prawo budowlane.

Badanie właściwości organu rzeczowej oraz miejscowej.
Właściwość miejscowa organu, ustalana jest według położenia nieruchomości, na której realizowana jest inwestycja.

Przekazanie zgodnie z właściwością.
Organ administracyjny stwierdziwszy brak swojej właściwości w sprawie, zobowiązany jest przekazać wniosek organowi właściwemu.

Zwrot wniosku w przypadku braku możliwości ustalenia właściwości.
Odrębną kategorią są przypadki, w których organ nie może ustalić w sposób prawidłowy organu administracji. W takim przypadku dokonuje zwrotu wniosku.

Sprawdzenie wymogów formalnych, ewentualnie pozostawienie wniosku bez rozpoznania.
Braki formalne wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie, dają w razie ich nieusunięcia podstawę do pozostawienia wniosku bez rozpoznania, natomiast braki materialno–prawne do wyrażenia przez organ decyzji odmownej oraz wdrożenia procedury naprawczej, określonej przepisem art. 51 ustawy [2] Prawo budowlane.
Organ administracyjny prowadzący postępowanie, po ustaleniu swojej właściwości w sprawie, zobligowany jest przystąpić do zbadania spełnienia wymogów formalnych, złożonego przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego wniosku.
Organ przyjmuje wniosek, który może być wniesiony w sposób określony przepisem art. 63 § 1 ustawy [1] Kodeks postępowania administracyjnego.
Wniosek winien zawierać oznaczenie podmiotu który go wnosi.
Wniosek winien być również podpisany przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego zgodnie z zasadami reprezentacji. W imieniu przedsiębiorcy telekomunikacyjnego może działać pełnomocnik. Wówczas pełnomocnictwo (wraz z dowodem uiszczenia opłaty skarbowej od przedłożonego pełnomocnictwa), stanowi załącznik do wniosku, a jego przypadkowy brak może zostać usunięty w trybie art. 64 § 2 ustawy [1] Kodeks postępowania administracyjnego.
Przepis art. 63 § 2 ustawy [1] Kodeks postępowania administracyjnego, określa minimalne wymagania, co do zawartości wniosku. Wniosek winien zawierać, co najmniej:
- wskazanie wnioskodawcy i jego adres,
- żądanie wnioskodawcy oraz
- czynić zadość innym wymaganiom określonych przepisami prawa i opisanym w procedurze.
Pozostawienie wniosku bez rozpoznania, poprzedzone jest skierowaniem do przedsiębiorcy telekomunikacyjnego wezwania do: usunięcia braków formalnych wniosku.
Uzupełnienie przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego braków formalnych wniosku, umożliwia podjęcie kolejnych czynności w sprawie przez organ administracyjny.

Ustalenie możliwości wszczęcia postępowania.
Zgodnie z przepisem art. 61a § 1 ustawy [1] Kodeks postępowania administracyjnego, gdy żądanie wszczęcia postępowania zostało wniesione przez osobę niebędącą stroną lub z innych uzasadnionych przyczyn postępowanie nie może być wszczęte, organ wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania. O ile nie rodzi trudności ustalenie pierwszej przesłanki, tj.: "wniesienie wniosku przez osobę niebędącą stroną", to druga z przesłanek: „inne uzasadnione przyczyny”, może rodzić trudności interpretacyjne. Wydaje się, że przez: "inne uzasadnione przyczyny" należy rozumieć takie stany faktyczne bądź prawne, które nie uzasadniają prowadzenia postępowania. Do przyczyn takich możemy więc zaliczyć, np.: toczące się w sprawie inne postępowanie administracyjne, udzielenie pozwolenia na użytkowanie w innym postępowaniu.

Ustalenie stron postępowania oraz doręczenie zawiadomień o wszczęciu postępowania.
Stroną postępowania jest inwestor. Wskazać należy, że ustawa [2] Prawo budowlane, poza wskazaniem w art. 18 obowiązków inwestora, nie zawiera legalnej definicji inwestora, należy jednak przyjąć, że inwestorem jest podmiot ponoszący nakłady finansowe na budowę i organizujący proces budowlany. Inwestor może być równocześnie właścicielem obiektu lub/oraz wykonawcą robót. Inwestorem nazywa się zarówno osobę, która legalnie prowadzi inwestycje budowlane, jak i sprawcę samowolnych robót (zobacz: Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie sygn. II SA/Ol 563/15 z dnia 03.12.2015 r). W postępowaniu o udzielenie pozwolenia na użytkowanie, z inwestorem utożsamiać będziemy wnioskodawcę (przedsiębiorcę telekomunikacyjnego).
Organ administracyjny zawiadamia inwestora o wszczęciu postępowania.

Badanie wniosku i przeprowadzenie kontroli.
Organ ustalając, że wniosek przedsiębiorcy telekomunikacyjnego był kompletny, prawidłowo opłacony, lub też niekompletny, ale uzupełniony i opłacony zgodnie z wezwaniem organu, wyznacza termin na przeprowadzenie kontroli obiektu. O terminie kontroli organ informuje inwestora, który jest zobowiązany do uczestniczenia w czynnościach kontrolnych.
W trakcie kontroli, organ bada zgodność realizacji obiektu budowlanego z projektem zagospodarowania działki oraz z projektem architektoniczno-budowlanym w zakresie najważniejszych parametrów, tj.: rozmiarów, kubatury, wykonania urządzeń w tym anten, wykonania elementów nośnych i konstrukcyjnych, uporządkowania terenu, wykonania obowiązków nałożonych pozwoleniem budowlanym i innych.
Czynności kontrolne są protokołowane, a obowiązkiem przedsiębiorcy telekomunikacyjnego jest stale przechowywać otrzymany protokół. Wzór protokołu kontroli określa rozporządzenie [4] Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii w sprawie wzoru protokołu obowiązkowej kontroli.

Wydanie decyzji.
Ustalenia przeprowadzonej kontroli stają się podstawą do wydania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie, ewentualnie odmowie udzielenia takiej decyzji.
Wraz z wydaną decyzją o pozwoleniu na użytkowanie, organ przekazuje inwestorowi oryginały dokumentacji, służącej do wydania decyzji, tj.: dziennik budowy, protokoły oraz dokumentację geodezyjną.
W decyzji o pozwoleniu na użytkowanie organ może nałożyć na inwestora obowiązek wykonania określonych prac, bądź określić warunki użytkowania obiektu.

Wydanie decyzji.
Ustalenia przeprowadzonej kontroli stają się podstawą do wydania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie, ewentualnie odmowie udzielenia takiej decyzji.
Wraz z wydaną decyzją o pozwoleniu na użytkowanie, organ przekazuje inwestorowi oryginały dokumentacji, służącej do wydania decyzji, tj.: dziennik budowy, protokoły oraz dokumentacje geodezyjną.
W decyzji o pozwoleniu na użytkowanie organ może nałożyć na inwestora obowiązek wykonania określonych prac, bądź określić warunki użytkowania obiektu.

Rozpoczęcie użytkowania obiektu, po uzyskaniu decyzji pozytywnej.
Rozpoczęcie użytkowania obiektu, możliwe jest jedynie na podstawie wydanej decyzji o udzieleniu pozwolenia na użytkowanie, jeśli taka jest wymagana przez przepisy powszechnie obowiązującego prawa. Fakt udzielenia takiej decyzji, zostaje opisany w ewidencji prowadzonej przez organ administracyjny. Ewidencja prowadzona jest na podstawie rozporządzenia [5] Ministra Infrastruktury w sprawie wzoru i sposobu prowadzenia ewidencji rozpoczynanych i oddawanych do użytkowania obiektów budowlanych.