Procedura orientacyjna wyboru właściwego trybu realizacji budowy lub robót budowlanych - Punkt Informacyjny ds. Telekomunikacji

Nazwa procedury:
Procedura orientacyjna wyboru właściwego trybu realizacji budowy lub robót budowlanych.

A.TRYB OGÓLNY

ORGAN:
Postępowanie toczy się przed organem administracji architektoniczno-budowlanej, którym w pierwszej instancji jest starosta, a w miastach na prawach powiatu prezydent tego miasta (wyjątki od tej zasady ogólnej przewiduje art. 82 ust. 3 i 4 ustawy [2] Prawo budowlane).

INFRASTRUKTURA:
kanalizacja kablowa, podbudowa słupowa dla telekomunikacyjnych linii kablowych, studnia kablowa, telekomunikacyjna linia kablowa nadziemna oraz telekomunikacyjna linia kablowa podziemna, przyłącze telekomunikacyjne, kabiny telekomunikacyjne, a także antenowa konstrukcja wsporcza, w tym wolnostojąca wieża antenowa oraz wolnostojący masz antenowy, szafy i słupki telekomunikacyjne oraz inne podobne.

AKTY PRAWNE:
- [1] ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz.U. 2023 r. poz. 775, z późn. zm.),),
- [2] ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jednolity: Dz.U. 2023 r. poz. 682, z późn. zm.),
- [3] ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jednolity: Dz.U. 2023 r. poz. 645, z późn. zm.),
- [4] ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (dalej również "ustawa środowiskowa") (tekst jednolity: Dz.U. 2023 r. poz. 1094, z późn. zm.),
- [5] ustawa z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (tekst jednolity:  Dz.U. 2023 r. poz. 733, z późn. zm.),
- [6] rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 listopada 2010 r. w sprawie obiektów i robót budowlanych, w sprawach których organem pierwszej instancji jest wojewoda (Dz.U. 2010 r. poz. 1539).

OPŁATY: Nie dotyczy.

OPIS PROCEDURY:
Artykuł 29 ustawy [2] Prawo budowlane, zawiera katalog budów oraz robót budowlanych niewymagających uzyskania pozwolenia na budowę. Katalog ten stanowi listę wyjątków od zasady ogólnej, opisanej poprzez art. 28 ust. 1 ustawy [2] Prawo budowlane, zgodnie z którą istnieje obowiązek uzyskania pozwolenia na budowę, jeszcze przed rozpoczęciem prac budowlanych. Katalog ten ma charakter zamknięty, w związku z czym nie może być interpretowany rozszerzająco.

Ustalenie, czy inwestycja określona została w art. 29 ust. 1-4 ustawy Prawo budowlane.

Zgodnie z obowiązującym brzmieniem art. 29 ustawy [2] Prawo budowlane:

1. nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę, natomiast wymaga zgłoszenia, o którym mowa w art. 30 ustawy [2] Prawo budowlane budowa:
- tymczasowych obiektów budowlanych, niepołączonych trwale z gruntem i przewidzianych do rozbiórki lub przeniesienia w inne miejsce w terminie określonym w zgłoszeniu, ale nie później niż przed upływem 180 dni od dnia rozpoczęcia budowy określonego w zgłoszeniu – art. 29 ust. 1 pkt 7) ustawy [2] Prawo budowlane, (należy przez to rozumieć przenośne wolno stojące maszty antenowe - wszelkie konstrukcje metalowe bądź kompozytowe, samodzielne bądź w połączeniu z przyczepą, rusztem, kontenerem technicznym, lub szafami telekomunikacyjnymi, posadowione na gruncie, wraz z odciągami, balastami i innymi elementami konstrukcji, instalacją radiokomunikacyjną i infrastrukturą zasilającą, przeznaczone do wielokrotnego montażu i demontażu bez utraty wartości technicznej),
- kanalizacji kablowej - art. 29 ust. 1 pkt 10) ustawy [2] Prawo budowlane,
- przyłączy telekomunikacyjnych - art. 29 ust. 1 pkt 23) lit. f ustawy [2] Prawo budowlane,
- podbudowy słupowej dla telekomunikacyjnych linii kablowych – art. 29 ust. 1 pkt. 27 ustawy [2] Prawo budowlane,
- kanałów technologicznych w rozumieniu art. 4 pkt 15a) ustawy [3] o drogach publicznych, w pasie drogowym w ramach przebudowy drogi - art. 29 ust. 1 pkt 24) ustawy [2] Prawo budowlane (przy czym co do zasady, kanały technologiczne realizuje zarządca drogi, a w wyjątkowych przypadkach może je realizować przedsiębiorca telekomunikacyjny w ramach tzw. inwestycji niedrogowej, zgodnie z art. 16 ust. 3 ustawy [3] o drogach publicznych),
2. nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę oraz zgłoszenia , o którym mowa w art. 30 ustawy [2] Prawo budowlane, budowa:
- wolno stojących kabin telefonicznych, szaf i słupków telekomunikacyjnych - art. 29 ust. 1 pkt. 9 ustawy [2] Prawo budowlane,
- telekomunikacyjnych linii kablowych – art. 29 ust. 2 pkt. 17 ustawy [2] Prawo budowlane,
3. nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę natomiast wymaga zgłoszenia, o którym mowa w art. 30 ustawy [2] Prawo budowlane, wykonywanie robót budowlanych polegających na:
- remoncie budowli, których budowa wymaga uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę – art. 29 ust. 3 pkt. 2 lit. a ustawy [2] Prawo budowlane,
- instalowaniu na obiektach budowlanych stanowiących albo niestanowiących całości techniczno-użytkowej urządzeń, w tym antenowych konstrukcji wsporczych i instalacji radiokomunikacyjnych, a także związanego z tymi urządzeniami osprzętu i urządzeń zasilających, o wysokości powyżej 3 m – art. 29 ust. 3 pkt 3) lit. a ustawy [2] Prawo budowlane,
4. nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę oraz zgłoszenia, o którym mowa w art. 30 ustawy [2] Prawo budowlane, wykonywanie robót budowlanych polegających na:
- przebudowie obiektów, o których mowa w art. 29 ust. 1 pkt 7) ustawy [2] Prawo budowlane (tymczasowych obiektów budowlanych), w w art. 29 ust. 1 pkt 10) ustawy [2] Prawo budowlane (kanalizacji kablowej), w art. 29 ust. 1 pkt. 23 ustawy [2] Prawo budowlane (przyłączy), w art. 29 ust. 1 pkt 24) ustawy [2] Prawo budowlane (kanałów technologicznych), w art. 29 ust. 1 pkt 27) ustawy [2] Prawo budowlane ( budowa podbudowy słupowej dla telekomunikacyjnych linii kablowych), oraz określonych w art. 29 ust. 2 ustawy [2] Prawo budowlane (wolno stojących kabin telefonicznych, szaf i słupków telekomunikacyjnych, telekomunikacyjnych linii kablowych), a także przebudowie urządzeń budowlanych,
- remoncie obiektów budowlanych, z wyłączeniem remontu  budowli, których budowa wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę – art. 29 ust. 4 pkt 2) lit. a ustawy [2] Prawo budowlane,
- remoncie urządzeń budowlanych – art. 29 ust. 4 pkt. 2 lit. b ustawy [2] Prawo budowlane,
- instalowaniu na obiektach budowlanych stanowiących albo niestanowiących całości techniczno-użytkowej urządzeń, w tym antenowych konstrukcji wsporczych i instalacji radiokomunikacyjnych, a także związanego z tymi urządzeniami osprzętu i urządzeń zasilających, o wysokości nieprzekraczającej 3 m – art. 29 ust. 4 pkt 3) lit. a ustawy [2] Prawo budowlane,
- instalowaniu wewnątrz i na zewnątrz użytkowanego budynku instalacji – art. 29 ust. 4 pkt 3) lit. d ustawy [2] Prawo budowlane.wnątrz i na zewnątrz użytkowanego budynku instalacji – art. 29 ust. 4 pkt. 3 lit. d ustawy [2] Prawo budowlane.

Ustalenie, czy inwestycja wymaga zgłoszenia.
Zgodnie z art. 30 ust. 1b ustawy [2] Prawo budowlane, przedsiębiorca telekomunikacyjny zobowiązany jest dokonać zgłoszenia organowi administracji architektoniczno-budowlanej:
-  budowy tymczasowych obiektów budowlanych, np. w postaci budowy przenośnych wolno stojących masztów antenowych,  o których mowa w art. 3 ust. 5a ustawy [2[ Prawa budowlanego,
- budowy kanalizacji kablowej,
- budowy przyłączy telekomunikacyjnych, o których mowa w art. 29 ust. 1 pkt 23 lit. f ustawy [2] Prawo budowlane (wskazać należy, że tego typu budowy możemy wykonywać zarówno po uprzednim zgłoszeniu, bez zgłoszenia jak i na podstawie decyzji o udzieleniu pozwolenia na budowę, np. w sytuacji gdy realizujemy budynek łącznie z przyłączami),
- budowy  podbudowy słupowej dla telekomunikacyjnych linii kablowych,
- budowy  kanałów technologicznych w rozumieniu art. 4 pkt. 15 a ustawy [3] o drogach publicznych, w pasie drogowym w ramach przebudowy drogi - art. 29 ust. 1 pkt. 24  ustawy [2] Prawo budowlane (przy czym co do zasady, kanały technologiczne realizuje zarządca drogi, a w wyjątkowych przypadkach może je realizować przedsiębiorca telekomunikacyjny w ramach tzw. inwestycji niedrogowej, zgodnie z art. 16 ust. 3 ustawy [3] o drogach publicznych),
- wykonywania robót budowlanych polegających na remoncie budowli, których budowa wymaga uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę – art. 29 ust. 3 pkt. 2 lit. a  ustawy [2] Prawo budowlane,
- wykonywania robót budowlanych polegających na instalowaniu na obiektach budowlanych stanowiących albo niestanowiących całości techniczno-użytkowej urządzeń, w tym antenowych konstrukcji wsporczych i instalacji radiokomunikacyjnych, a także związanego z tymi urządzeniami osprzętu i urządzeń zasilających, o wysokości powyżej 3 m – art. 29 ust. 3 pkt. 3 lit. a ustawy [2] Prawo budowlane,
- wykonywania robót budowlanych, o których mowa w art. 29 ust. 1-4 ustawy [2] Prawo budowlane, na obszarze wpisanym do rejestru zabytków z zastrzeżeniem art. 29 ust. 7 ustawy [2] Prawo budowlane ( bowiem wymogu tego przepisu nie stosuje się do przedsięwzięć polegających na budowie i przebudowie przenośnych wolno stojących masztów antenowych w przypadku, gdy inwestorem jest przedsiębiorca telekomunikacyjny lub podmiot, o którym mowa w art. 4 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne).
Tym samym przedsiębiorca telekomunikacyjny nie jest zobligowany do dokonywania zgłoszeń:
- budowy i przebudowy wolno stojących kabin telefonicznych, szaf i słupków telekomunikacyjnych,
- budowy i przebudowy telekomunikacyjnych linii kablowych,
- wykonywania robót polegających na instalowaniu na obiektach budowlanych stanowiących albo niestanowiących całości techniczno-użytkowej urządzeń, w tym antenowych konstrukcji wsporczych i instalacji radiokomunikacyjnych, a także związanego z tymi urządzeniami osprzętu i urządzeń zasilających, o wysokości nieprzekraczającej 3 m,
- wykonywanie robót budowlanych polegających na instalowaniu wewnątrz i na zewnątrz użytkowanego budynku instalacji),
- remontu infrastruktury telekomunikacyjnej z zastrzeżeniem, że infrastruktura taka nie jest budowlą, wybudowaną po uprzednim uzyskaniu pozwolenia na budowę,
- budowy i przebudowy przyłączy (zobacz uwagi powyżej),
- przebudowy tymczasowych obiektów budowlanych w postaci przenośnych wolno stojących masztów antenowych,
- przebudowy kanalizacji kablowej, kanałów technologicznych, podbudowy słupowej dla telekomunikacyjnych linii kablowych.
W tym miejscu należy wyjaśnić wątpliwości, jakie mogą się pojawić w związku z usunięciem z treści przepisu art. 29 ust. 1 pkt. 2 ustawy [2] Prawo budowlane, sieci telekomunikacyjnych. Aby prawidłowo odczytać intencję ustawodawcy związaną z usunięciem tego przepisu, należy sięgnąć do uzasadnienia Ustawy z dnia 30 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw  (Dz.U. z 2019 r. poz. 1815) - uzasadnienie dostępne na stronie internetowej: https://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/druk.xsp?nr=3484.
Jak wskazuje uzasadnienie do ustawy, dotychczasowe doświadczenie wskazuje, iż wprowadzony w 2015 r. przepis, nie znalazł praktycznego zastosowania, a co najwyżej był źródłem szeregu wątpliwości interpretacyjnych, związanych przede wszystkim z tym, iż poszczególne elementy sieci telekomunikacyjnej, takie jak: przyłącze telekomunikacyjne, telekomunikacyjna linia kablowa, czy kanalizacja kablowa, były już wskazane w innych punktach art. 29 ust. 1 ustawy [2] – Prawo budowlane, a co więcej, jak np. telekomunikacyjna linia kablowa – jako obiekty niewymagające nawet zgłoszenia. W związku z powyższym występowały wątpliwości co do klasyfikacji poszczególnych typów inwestycji telekomunikacyjnych, co miało istotne znaczenie praktyczne dla określenia trybu realizacji inwestycji. Kwalifikacja danego zamierzenia, jako sieci telekomunikacyjnej, zamiast np. kanalizacji lub linii kablowej podziemnej, w aktualnym stanie prawnym ma również istotne skutki z punktu widzenia decyzji lokalizacyjnej, na obszarach bez miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. W przypadku kanalizacji lub linii kablowej podziemnej, które zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy [5]  o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych, stanowią infrastrukturę o nieznacznym oddziaływaniu, nie powinna być wymagana decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Dla tej samej inwestycji, ale zakwalifikowanej, jako sieć telekomunikacyjna, która nie jest określona jako infrastruktura o nieznacznym oddziaływaniu, taka decyzja lokalizacyjna byłaby już wymagana. Wskazać zatem należy, iż kluczowe z punktu widzenia procedur budowlanych elementy infrastruktury telekomunikacyjnej zostały już wymienione w art. 29 ust. 1 i 2 oraz art. 29a ustawy [2] - Prawo budowlane, zatem w pełni uzasadnione jest wykreślenie z art. 29 ust. 1 pkt 19a sieci telekomunikacyjnych, jako kategorii ogólnej. Powyższe nie oznacza w żadnym wypadku, iż po zmianie wprowadzonej projektowaną ustawą, w przypadku realizacji sieci telekomunikacyjnej wymagane jest pozwolenie na budowę. Właściwe organy dokonując odpowiedniej kwalifikacji danego zamierzenia budowlanego, nie powinny bowiem kwalifikować jako sieci telekomunikacyjnej jej różnych elementów, wprost wskazanych w poszczególnych przepisach ustawy [2] - Prawo budowlane.

Ustalenie, czy istnieje obowiązek pozyskania pozwolenia na budowę./ Ewentualnie decyzja przedsiębiorcy telekomunikacyjnego, czy pozyskać pozwolenie na budowę fakultatywnie.
Wskazać należy, że pomimo bardzo szerokiego katalogu wyłączeń z obowiązku pozyskania pozwolenia na budowę, dla szeregu procesów inwestycyjnych w infrastrukturę telekomunikacyjną uzyskanie takiej decyzji będzie nieodzowne. Przedsiębiorca telekomunikacyjny zobowiązany będzie uzyskać pozwolenie na budowę w następujących przypadkach:
- realizacji budów, które nie są objęte zwolnieniem, o którym mowa w przepisie art. 29 ust. 1-4 ustawy [2] Prawo budowlane,
- wszelkich przedsięwzięć, które wymagają przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, oraz przedsięwzięć wymagających przeprowadzenia oceny oddziaływania na obszar Natura 2000, zgodnie z art. 59 ustawy [4] o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, z zastrzeżeniem przenośnych wolno stojących masztów antenowych, które korzystają ze zwolnienia o którym mowa w art. 29 ust. 8 ustawy [2] - Prawo budowlane,
- wykonywania infrastruktury telekomunikacyjnej w ramach odstępstw od przepisów techniczno-budowlanych,
- wykonywania robót budowlanych, o których mowa w art. 29 ust. 1-4 ustawy [2] Prawo budowlane, przy obiekcie budowlanym wpisanym do rejestru zabytków, z zastrzeżeniem przenośnych wolno stojących masztów antenowych, które korzystają ze zwolnienia o którym mowa w art. 29 ust. 8 ustawy [2] Prawo budowlane.
Przedsiębiorca telekomunikacyjny, działając w oparciu o art. 29 ust. 5 ustawy [2] Prawo budowlane, może również fakultatywnie wystąpić o pozwolenie na budowę dla inwestycji, która możliwa jest do przeprowadzenia na zasadach zgłoszenia.
Zgłoszenie robót budowlanych, tak jak wniosek o pozwolenie na budowę, należy złożyć w starostwie (lub w urzędzie miasta na prawach powiatu), w odpowiednim wydziale architektoniczno-budowlanym. Wyjątki od powyższej zasady przewiduje rozporządzenie [6] Rady Ministrów w sprawie obiektów i robót budowlanych, w sprawach, których organem pierwszej instancji jest wojewoda.
Należy zauważyć, że zgodnie z art. 42 ust. 1 pkt. 2b ustawy [2] – Prawo budowlane,  budowa podbudowy słupowej dla telekomunikacyjnych linii kablowych, pomimo braku konieczności uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę, wymaga od inwestora ustanowienia kierownika budowy i prowadzenia dziennika budowy.

B.TRYB SZCZEGÓLNY DOTYCZĄCY REGIONALNYCH SIECI SZEROKOPASMOWYCH

ORGAN: wojewoda.

INFRASTRUKTURA: dotyczy całego katalogu infrastruktury telekomunikacyjnej, jeżeli realizowana jest przed podmiot wskazany w art. 2 ust. 1 pkt. 2) ustawy [5].

AKTY PRAWNE:
- [1] ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz.U. 2023 poz. 755,z późn. zm.),
- [2] ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jednolity: Dz.U. 2023 poz. 682, z późn. zm.),
- [3] ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jednolity: Dz.U. 2023 poz. 645, z późn. zm.),
- [4] ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (dalej również "ustawa środowiskowa") (tekst jednolity: Dz.U. 2023 r. poz. 1094, z późn. zm.),
- [5] ustawa z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (tekst jednolity: Dz.U. 2023 r. poz. 733, z późn. zm.),
- [6] ustawa z dnia 21 października 2016 r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi (tekst jednolity: Dz.U. 2023 r. poz. 140),
- [7] ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (tekst jednolity: 2023 r. poz. 1637).

OPŁATY: Nie dotyczy.

OPIS PROCEDURY:
- Aby inwestor mógł skorzystać z trybu szczególnego muszą być spełnione łącznie trzy warunki:
(1) wniosek dotyczy sieci szerokopasmowej lub infrastruktury telekomunikacyjnej,
(2) inwestorem jest podmiot wymieniony w art. 2 ust. 1 pkt. 2 ustawy [5] o wspieraniu rozwoju usługi i sieci telekomunikacyjnych, tj. jednostka samorządu terytorialnego, porozumienie, związek lub stowarzyszenie jednostek samorządu terytorialnego, porozumienie komunalne, spółka kapitałowa lub spółdzielnia z udziałem jednostki samorządu terytorialnego, koncesjobiorca w rozumieniu ustawy [6] o koncesji na roboty budowlane lub usługi, albo partner prywatny w rozumieniu ustawy [7] o partnerstwie publiczno-prywatnym - dalej podmioty te określane będą łącznie jako „jednostka samorządu terytorialnego”,
(3) inwestycja realizowana jest w ramach programów operacyjnych.
- Ustawodawca przyznał jednostce samorządu terytorialnego realizującej regionalną sieć szerokopasmową w ramach programów operacyjnych, możliwość wyboru trybu realizacji inwestycji (w trybie ogólnym na podstawie ustawy [2] Prawo budowlane, bądź szczególnym na podstawie ustawy [2] Prawo budowlane, z zastrzeżeniem przepisu art. 60 ustawy [5] o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych). Przyjąć należy, że wybór następuje poprzez zgłoszenie wniosku w odpowiednim trybie. Organ rozpatrujący wniosek jest związany wyborem trybu, dokonanym przez jednostkę samorządu terytorialnego, tj. trybem o ustaleniu lokalizacji regionalnej sieci szerokopasmowej (a następnie uzyskaniem pozwolenia na budowę wydawanego przez wojewodę), bądź trybem o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego (a następnie uzyskaniem pozwolenia na budowę wydawanego przez starostę/prezydenta miasta na prawach powiatu).
- Wojewoda wydaje pozwolenie na budowę, albo przyjmuje zgłoszenie regionalnej sieci szerokopasmowej, w zależności od zakresu określonego we wniosku, albo zgłoszeniu inwestora, dla całej lub dla części inwestycji, w szczególności dla poszczególnych odcinków sieci lub linii, położonych na obszarze województwa.

Ustalenie, czy inwestycja określona została w art. 29  ust. 1-4 ustawy Prawo budowlane.
Opis jak w trybie ogólnym.

Ustalenie, czy inwestycja wymaga zgłoszenia.
Opis, jak w trybie ogólnym.

Ustalenie, czy istnieje obowiązek pozyskania pozwolenia na budowę. / Ewentualnie decyzja jednostki samorządu terytorialnego, czy pozyskać pozwolenie na budowę fakultatywnie.
Opis, jak w trybie ogólnym.