Procedura wymierzenia kary pieniężnej, za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia zarządcy drogi. - Information Point on Telecommunications

Nazwa procedury:
Procedura wymierzenia kary pieniężnej, za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia zarządcy drogi.

ORGAN: W zależności od kategorii dróg publicznych - art. 19 ustawy [1] o drogach publicznych zarządcami dróg publicznych są, dla dróg:
1) krajowych - Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad;
2) wojewódzkich - zarząd województwa;
3) powiatowych - zarząd powiatu;
4) gminnych - wójt (burmistrz, prezydent miasta).

INFRASTRUKTURA: Kanalizacja kablowa, telekomunikacyjna linia kablowa napowietrzna oraz podziemna, kabiny telekomunikacyjne, szafy i słupki telekomunikacyjne i inne podobne.

AKTY PRAWNE:
- [1] ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 2068),
- [2] ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 2096).

OPIS PROCEDURY:
Zgodnie z treścią art. 40 ust. 12 ustawy [1] o drogach publicznych: "za zajęcie pasa drogowego:
1) bez zezwolenia zarządcy drogi lub bez zawarcia umowy, o której mowa w art. 22 ust. 2, 2a lub 2c,
2) z przekroczeniem terminu zajęcia określonego w zezwoleniu zarządcy drogi lub w umowie, o której mowa w art. 22 ust. 2, 2a lub 2c,
3) o powierzchni większej niż określona w zezwoleniu zarządcy drogi lub w umowie, o której mowa w art. 22 ust. 2, 2a lub 2c
- zarządca drogi wymierza, w drodze decyzji administracyjnej, karę pieniężną w wysokości 10-krotności opłaty ustalanej zgodnie z ust. 4-6”.
Z treści powyższego przepisu wynika jednoznacznie, że w razie zaistnienia przesłanek, o których mowa w art. 40 ust. 12 ustawy [1] o drogach publicznych, zarządca drogi jest zobowiązany do wszczęcia postępowania i wymierzenia kary. Podstawą ustalenia tej ostatniej jest dziesięciokrotność opłaty za zajęcie pasa drogowego. Zgodnie z art. 40 ust. 8 ustawy [1] o drogach publicznych: "organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, w drodze uchwały, ustala dla dróg, których zarządcą jest jednostka samorządu terytorialnego, wysokość stawek opłaty za zajęcie 1 m2 pasa drogowego, z tym, że stawki opłaty, o których mowa w ust. 4 i 6, nie mogą przekroczyć 10 zł za jeden dzień zajmowania pasa drogowego, a stawka opłaty, o której mowa w ust. 5, nie może przekroczyć 200 zł".
Przewidziana nim decyzja w przedmiocie kary pieniężnej jest decyzją związaną, co oznacza, że w każdym przypadku ziszczenia się braku przesłanki zezwolenia zarządcy drogi na zajęcie pasa drogowego, wymierzana jest kara pieniężna i to bez względu na to jakie przyczyny ów fakt spowodowały (por. Wyrok WSA w Łodzi z 25.01.2018r. sygn. III SA/Łd 1060/17)

Pozyskanie informacji o zajęciu pasa drogowego oraz wszczęcie postępowania w sprawie.
Postępowanie w sprawie nałożenia kary, wszczynane jest z urzędu przez zarządcę drogi, na podstawie informacji pozyskanych w toku kontroli, bądź ustaleń własnych organu. Przepisy ustawy o drogach publicznych w zakresie obejmującym nakładanie kary za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia zarządcy drogi, nie nakładają na organ prowadzący postępowanie obowiązku przeprowadzania ściśle określonych środków dowodowych. Oznacza to, iż organ korzysta ze środków dowodowych, określonych w art. 75 § 1 ustawy [2] kodeks postępowania administracyjnego („Jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. W szczególności dowodem mogą być dokumenty, zeznania świadków, opinie biegłych oraz oględziny.").
Regulacja art. 40 ust. 12 pkt 1 ustawy [1] o drogach publicznych, ustanawia odpowiedzialność administracyjną z tytułu zajęcia pasa drogowego bez zezwolenia zarządcy drogi. Istota odpowiedzialności administracyjnej sprowadza się do tego, że aby pociągnąć do niej określony podmiot (podmiot administrowany), konieczne jest zaistnienie wyłącznie dwóch zasadniczych przesłanek:
- po pierwsze, podmiot ten musi charakteryzować się cechami wyrażonymi w normie prawnej, stanowiącej podstawę odpowiedzialności, oraz
- po drugie, musi on wyczerpać określone w tej normie znamiona działania lub zaniechania lub znamiona tegoż zachowania muszą zostać wyczerpane przez inny podmiot - o ile norma prawna przypisuje zachowanie innego podmiotu lub skutek tego zachowania wspomnianemu podmiotowi administrowanemu (delikt administracyjny).
Zaistnienie powyższych przesłanek jest, co do zasady wystarczające, aby podmiot administrowany poniósł z tytułu popełnionego deliktu administracyjnego ujemne konsekwencje (sankcję administracyjną). Zbędne staje się zatem badanie jakichkolwiek innych dodatkowych okoliczności, jak na przykład wina podmiotu administrowanego, które nie mają wpływu, ani na poniesienie przez niego odpowiedzialności, ani na wymiar nakładanej na niego sankcji administracyjnej (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 10 lutego 2015r., sygn. akt III SA/Po 925/14).
Tym samym organ ustala, czy doszło do za zajęcie pasa drogowego w jednym ze stanów określonych przepisem art. 40 ust. 12 ustawy [1] o drogach publicznych:
1) bez zezwolenia zarządcy drogi lub bez zawarcia umowy, o której mowa w art. 22 ust. 2, 2a lub 2c,
2) z przekroczeniem terminu zajęcia określonego w zezwoleniu zarządcy drogi lub w umowie, o której mowa w art. 22 ust. 2, 2a lub 2c,
3) o powierzchni większej niż określona w zezwoleniu zarządcy drogi lub w umowie, o której mowa w art. 22 ust. 2, 2a lub 2c.

Ustalenie stron postępowania.
Strony postępowania ustala się zgodnie z normą art. 28 ustawy [3] kodeks postępowania administracyjnego. Należy wskazać, że w sytuacji, gdy zajęcie pasa drogowego przez wykonawcę ma charakter samodzielny, niezależny od inwestora, to również wykonawca jest podmiotem legitymowanym do ubiegania się o zezwolenie na zajęcie pasa drogowego, ze względu na swój własny interes prawny w wykonaniu zobowiązania wobec inwestora (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 września 2014r., sygn. akt II GSK 779/13). W ocenie autorów niniejszego opracowania, kierowanie kary wobec wykonawcy robót, a nie inwestora również ma funkcję dyscyplinującą i może powodować przyśpieszenie zwolnienia pasa drogowego, co jest stanem pożądanym, z punktu widzenia chociażby bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Doręczenie zawiadomienia o wszczęciu postępowania.
Organ zobowiązany jest powiadomić stronę o wszczęciu postępowania w sprawie.

Ustalenie wysokości kary.
Zgodnie z art. 40 ust. 1 ustawy [1] o drogach publicznych, zajęcie pasa drogowego na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg, wymaga zezwolenia zarządcy drogi, wydanego w drodze decyzji administracyjnej.
Zgodnie z art. 40 ust. 12 pkt 1-3 ustawy [1] o drogach publicznych, za zajęcie pasa drogowego:
1) bez zezwolenia zarządcy drogi lub bez zawarcia umowy, o której mowa w art. 22 ust. 2, 2a lub 2c,
2) z przekroczeniem terminu zajęcia określonego w zezwoleniu zarządcy drogi lub w umowie, o której mowa w art. 22 ust. 2, 2a lub 2c,
3) o powierzchni większej niż określona w zezwoleniu zarządcy drogi lub w umowie, o której mowa w art. 22 ust. 2, 2a lub 2c
Zarządca drogi wymierza, w drodze decyzji administracyjnej, karę pieniężną w wysokości 10-krotności opłaty ustalanej zgodnie z ust. 4-6.
Zgodnie z art. 40 ust. 4 ustawy [1] o drogach publicznych, opłatę za zajęcie pasa drogowego w celu prowadzenia robót w pasie drogowym, ustala się, jako iloczyn liczby metrów kwadratowych zajętej powierzchni pasa drogowego, stawki opłaty za zajęcie 1 m2 pasa drogowego i liczby dni zajmowania pasa drogowego, przy czym zajęcie pasa drogowego przez okres krótszy niż 24 godziny jest traktowane jak zajęcie pasa drogowego przez 1 dzień.
Ponadto z art. 40 ust. 5 ustawy o drogach publicznych wynika, że opłatę za zajęcie pasa drogowego w celu umieszczania w pasie drogowym urządzeń infrastruktury technicznej niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego, ustala się, jako iloczyn liczby metrów kwadratowych powierzchni pasa drogowego zajętej przez rzut poziomy urządzenia i stawki opłaty za zajęcie 1 m2 pasa drogowego pobieranej za każdy rok umieszczenia urządzenia w pasie drogowym, przy czym za umieszczenie urządzenia w pasie drogowym lub na drogowym obiekcie inżynierskim przez okres krótszy niż rok opłata obliczana jest proporcjonalnie do liczby dni umieszczenia urządzenia w pasie drogowym lub na drogowym obiekcie inżynierskim.
Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, w drodze uchwały, ustala dla dróg, których zarządcą jest jednostka samorządu terytorialnego, wysokość stawek opłaty za zajęcie 1 m2 pasa drogowego, z tym, że stawki opłaty, o których mowa w ust. 4 i 6, nie mogą przekroczyć 10 zł za jeden dzień zajmowania pasa drogowego, a stawka opłaty, o której mowa w ust. 5, nie może przekroczyć 200 zł.
Zgodnie natomiast z art. 36 ustawy [1] o drogach publicznych, w przypadku zajęcia pasa drogowego bez zezwolenia zarządcy drogi lub niezgodnie z warunkami podanymi w tym zezwoleniu, właściwy zarządca drogi orzeka, w drodze decyzji administracyjnej, o jego przywróceniu do stanu poprzedniego. Przepisu tego nie stosuje się w przypadku zajęcia pasa drogowego bez zezwolenia zarządcy drogi lub niezgodnie z warunkami podanymi w tym zezwoleniu, wymagającego podjęcia przez właściwy organ nadzoru budowlanego decyzji o rozbiórce obiektu budowlanego.

Wydanie decyzji w sprawie.
Decyzja winna spełniać wymogi określone przepisem art. 107 ustawy [2] kodeks postępowania administracyjnego.

Doręczenie decyzji.
Doręczenie odpisu decyzji, w sprawie następuje zgodnie z przepisami działu I rozdziału 8 ustawy [3] kodeks postępowania administracyjnego - w trybie art. 39 ww. ustawy to jest przez pocztę, przez pracowników organu lub przez inne upoważnione osoby lub organy za pokwitowaniem bądź przez zastępcze formy doręczenia z uwzględnieniem stosownych domniemań w tym zakresie (zob.: art. 43 i 44 ustawy [3] kodeks postępowania administracyjnego oraz procedurę dotyczącą doręczania pism w postępowaniu administracyjnym).
Nieuiszczona kara w terminie podlega ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.