Procedura wydania decyzji lokalizacyjnej w pasie drogowym obiektów budowlanych lub urządzeń, które nie są związane z potrzebami zarządzania drogami (i ruchu drogowego). - Information Point on Telecommunications

Nazwa procedury:
Procedura wydania decyzji lokalizacyjnej w pasie drogowym obiektów budowlanych lub urządzeń, które nie są związane z potrzebami zarządzania drogami (i ruchu drogowego).

ORGAN: W zależności od kategorii dróg publicznych - art. 19 ustawy [1] o drogach publicznych, zarządcami dróg publicznych są, dla dróg:
1) krajowych - Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad;
2) wojewódzkich - zarząd województwa;
3) powiatowych - zarząd powiatu;
4) gminnych - wójt (burmistrz, prezydent miasta).

INFRASTRUKTURA: kanalizacja kablowa, telekomunikacyjna linia kablowa napowietrzna oraz podziemna, kabiny telekomunikacyjne, szafy i słupki telekomunikacyjne oraz inne podobne.

OPŁATY: Wniosek nie podlega opłacie skarbowej.

AKTY PRAWNE:
- [1] ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 2068),
- [2] ustawa z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (tekst jednolity: Dz.U. z 2017 r. poz. 2062),
- [3] ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 2096),
- [4] ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 1202),
- [5] rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 października 2005 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać telekomunikacyjne obiekty budowlane i ich usytuowanie (Dz.U. 2005 nr 219 poz. 1864 ze zm.),
- [5a] rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 22 czerwca 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać telekomunikacyjne obiekty budowlane i ich usytuowanie (Dz.U. 2010 nr 115 poz. 773),
- [6] rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (tekst jednolity: Dz.U. 2016 poz. 124),
- [7] rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 30 maja 2000 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich usytuowanie (Dz.U. 2000 nr 63 poz. 735),
- [7a] rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 1 kwietnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich usytuowanie (Dz.U. 2010 nr 65 poz. 408),
- [7b] rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 16 maja 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich usytuowanie (Dz.U. 2012 poz. 608),
- [7c] rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 23 kwietnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich usytuowanie (Dz.U. 2013 poz. 528),
- [7d] rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 10 czerwca 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich usytuowanie (Dz.U. 2014 poz. 858),
- [7e] rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 17 lutego 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich usytuowanie (Dz.U. 2015 poz. 331),
- [8] rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 16.01.2002 r. w sprawie przepisów techniczno-budowlanych dotyczących autostrad płatnych (Dz.U. 2002 nr 12 poz. 116 ze zm.),
- [8a] rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 1 kwietnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie przepisów techniczno-budowlanych dotyczących autostrad płatnych (Dz.U. 2010 nr 65 poz. 409),
- [8b] rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 10 czerwca 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie przepisów techniczno-budowlanych dotyczących autostrad płatnych (Dz.U. 2014 poz. 857),

OPIS PROCEDURY:
Decyzja lokalizacyjna jest prerogatywą, która odpowiada oświadczeniu o prawie do dysponowania nieruchomością, celem przeprowadzenia postępowania przed organami budowlanymi.
Zgodnie z art. 39 ust. 3 ustawy [1] o drogach publicznych, w szczególnie uzasadnionych przypadkach lokalizowanie w pasie drogowym obiektów budowlanych lub urządzeń niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego oraz reklam, może nastąpić wyłącznie za zezwoleniem właściwego zarządcy drogi, wydawanym w drodze decyzji administracyjnej - zezwolenie nie jest wymagane w przypadku zawarcia umowy, o której mowa w art. 39 ust. 7 lub w art. 22 ust. 2, 2a lub 2c ustawy [1] o drogach publicznych.
Jednakże właściwy zarządca drogi:
1) może odmówić wydania zezwolenia na umieszczenie w pasie drogowym urządzeń i infrastruktury, o których mowa w art. 39 ust. 1a ustawy [1] o drogach publicznych (m.in. infrastruktury telekomunikacyjnej), wyłącznie, jeżeli ich umieszczenie spowodowałoby zagrożenie bezpieczeństwa ruchu drogowego, naruszenie wymagań wynikających z przepisów odrębnych lub miałoby doprowadzić do utraty uprawnień z tytułu gwarancji lub rękojmi w zakresie budowy, przebudowy lub remontu dróg;
2) odmawia wydania zezwolenia na umieszczenie w pasie drogowym infrastruktury telekomunikacyjnej, jeżeli w kanale technologicznym istnieją wolne zasoby.
W świetle natomiast przepisu art. 39 ust. 3a ustawy [1] o drogach publicznych, w decyzji lokalizacyjnej, o której mowa w art. 39 ust. 3 ustawy [1], określa się w szczególności: rodzaj inwestycji, sposób, miejsce i warunki jej umieszczenia w pasie drogowym oraz pouczenie inwestora, że przed rozpoczęciem robót budowlanych jest zobowiązany do:
1) uzyskania pozwolenia na budowę lub zgłoszenia budowy albo wykonywania robót budowlanych;
2) uzgodnienia z zarządcą drogi, przed uzyskaniem pozwolenia na budowę, projektu budowlanego obiektu lub urządzenia, o którym mowa w art. 39 ust. 3 ustawy [1] o drogach publicznych;
3) uzyskania zezwolenia zarządcy drogi na zajęcie pasa drogowego, dotyczącego prowadzenia robót w pasie drogowym lub na umieszczenie w nim obiektu lub urządzenia.
Decyzję taką można wydać jedynie w odniesieniu do pasa drogowego drogi publicznej, a więc musi w odniesieniu do danej drogi, istnieć akt przyjmujący daną drogę w poczet dróg publicznych.
Pas drogowy nie może być oddany przedsiębiorcy przesyłowemu do korzystania przez ustanowienie ograniczonego prawa rzeczowego - służebności przesyłu ( por. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27.04.2017 r., sygn. II CSK 412/16).

Wniosek o wydanie decyzji lokalizacyjnej w pasie drogowym obiektów budowlanych lub urządzeń, które nie są związane z potrzebami zarządzania drogami (i ruchu drogowego).
Postępowanie w sprawie wydania decyzji lokalizacyjnej, o której mowa w art. 39 ust. 3 ustawy [1] o drogach publicznych, inicjuje wniosek przedsiębiorcy telekomunikacyjnego.
Do wniosku należy dołączyć następujące załączniki:
1. Egzemplarz aktualnej mapy sytuacyjno – wysokościowej w skali 1:500 lub 1:1000 wraz ze stanem władania gruntami, z zaznaczeniem granic i podaniem wymiarów planowanej powierzchni zajęcia pasa drogowego oraz określeniem odległości od krawędzi jezdni.
2. Opis techniczny infrastruktury planowanej do umieszczenia.
3. Ogólny plan sytuacyjnych w skali 1:10000 lub 1:25000.
Wniosek przedsiębiorcy telekomunikacyjnego o wydanie decyzji musi zawierać uzasadnienie.

Odebranie wniosku.
Dzień doręczenie wniosku o wydanie decyzji organowi stanowi datę wszczęcia postępowania w sprawie.

Badanie właściwości organu.
Sprawą niezmiernie trudną dla przedsiębiorcy telekomunikacyjnego jest prawidłowe ustalenie właściwości organu prowadzącego postępowanie. Zarządcą drogi może być zarówno organ jednostki samorządowej (wójt, burmistrz, prezydent miasta, zarząd powiatu bądź zarząd województwa), jak i organ administracji rządowej, jakim jest Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad. Dodatkowe utrudnienia mogą być związane z zawieraniem porozumień pomiędzy ww. organami o przekazywaniu sobie kompetencji i zadań w sprawie zarządu. W granicach miast na prawach powiatu zarządcą wszystkich dróg publicznych, z wyjątkiem dróg ekspresowych i autostrad jest prezydent miasta.

Badanie wymogów formalnych wniosku.
Organ administracyjny prowadzący postępowanie, po ustaleniu swojej właściwości w sprawie, zobligowany jest przystąpić do zbadania spełnienia wymogów formalnych, złożonego przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego wniosku.
Organ przyjmuje wniosek, który może być wniesiony w sposób określony przepisem art. 63 § 1 ustawy [3] kodeks postępowania administracyjnego.
Datą wszczęcia postępowania jest dzień doręczenia wniosku organowi administracji publicznej, co wynika z treści art. 61 § 3 ustawy [3] kodeks postępowania administracyjnego lub dzień wprowadzenia wniosku do systemu teleinformatycznego organu administracji publicznej (art. 61 § 3a ustawy [3] kodeks postępowania administracyjnego).
Wniosek winien zawierać oznaczenie podmiotu który go wnosi, poprzez podanie firmy przedsiębiorcy telekomunikacyjnego.
Wniosek winien być również podpisany przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego zgodnie z zasadami reprezentacji. W imieniu przedsiębiorcy telekomunikacyjnego może działać pełnomocnik. Wówczas pełnomocnictwo (wraz z dowodem uiszczenia opłaty skarbowej od przedłożonego pełnomocnictwa), stanowi załącznik do wniosku, a jego przypadkowy brak może zostać usunięty w trybie art. 64 § 2 ustawy [3] kodeksu postępowania administracyjnego.
Przepis art. 63 § 2 ustawy [3] kodeks postępowania administracyjnego, określa minimalne wymagania, co do zawartości wniosku. Wniosek winien zawierać, co najmniej:
- wskazanie wnioskodawcy i jego adres,
- żądanie wnioskodawcy oraz
- czynić zadość innym wymaganiom określonych przepisami prawa i opisanym w procedurze.
Braki formalne wniosku, dają w razie ich nieusunięcia podstawy do pozostawienia wniosku bez rozpoznania, natomiast braki materialno–prawne do wyrażenia przez organ decyzji odmownej.
Pozostawienie wniosku bez rozpoznania, poprzedzone jest skierowaniem do przedsiębiorcy telekomunikacyjnego wezwania do: usunięcia braków formalnych wniosku, sprecyzowania treści żądania, podpisania wniosku, bądź przekazania wymaganych załączników.
Uzupełnienie przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego braków formalnych wniosku, umożliwia podjęcie kolejnych czynności w sprawie przez organ administracyjny.

Pozostawienie wniosku bez rozpoznania.
Jeżeli wniosek o wydanie decyzji nie zawierał adresu wnioskodawcy i nie istnieją możliwości ustalenia tego adresu przez organ, na podstawie posiadanych przez organ danych, a także w razie nieuzupełnienia braków wniosku pomimo wezwania, organ pozostawia wniosek bez rozpoznania.

Badanie możliwość wszczęcia postępowania w sprawie.
Zgodnie z przepisem art. 61a § 1 ustawy [3] kodeks postępowania administracyjnego, gdy żądanie wszczęcia postępowania zostało wniesione przez osobę niebędącą stroną lub z innych uzasadnionych przyczyn postępowanie nie może być wszczęte, organ wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania. O ile nie rodzi trudności ustalenie pierwszej przesłanki, tj.: „wniesienie wniosku przez osobę niebędącą stroną”, to druga z przesłanek: „inne uzasadnione przyczyny”, może rodzić trudności interpretacyjne. Wydaje się, że przez: „inne uzasadnione przyczyny” należy rozumieć takie stany faktyczne bądź prawne, które nie uzasadniają prowadzenia postępowania. Do przyczyn takich możemy więc zaliczyć, np.: toczące się w sprawie inne postępowanie administracyjne.

Ustalenie stron postępowania.
Strony postępowania ustala się zgodnie z normą art. 28 ustawy [3] kodeks postępowania administracyjnego.

Merytoryczna ocena wniosku.
Decyzja w przedmiocie lokalizacji infrastruktury telekomunikacyjnej w pasie drogowym, nie ma charakteru decyzji "uznaniowej" (zobacz wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 kwietnia 2016 roku sygn. II GSK 2399/14), gdyż do lokalizacji tej linii nie ma zastosowania art. 39 ust. 3 zd. 1 ustawy [1] o drogach publicznych, w którym jest mowa o “szczególnie uzasadnionych przypadkach”, lecz tylko zd. 2 ust. 3 art. 39 ustawy [1] o drogach publicznych, w którym jednoznacznie stwierdzono, iż odmowa wydania zezwolenia może nastąpić wyłącznie, jeżeli umieszczenie infrastruktury telekomunikacyjnej spowodowałoby:
- zagrożenie bezpieczeństwa ruchu drogowego (w zakresie tego badania zarządca drogi jest organem wyspecjalizowanym i posiada pełną wiedzę o możliwości wystąpienia takich przesłanek, jednak okoliczności stanowiące podstawę wydania decyzji odmownej dla lokalizacji infrastruktury
w pasie drogowym, nie mogą mieć charakteru zagrożeń ogólnych i potencjalnych (Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 17.08.2011 r. sygn. VI SA/Wa 943/11),
- naruszenie wymagań wynikających z przepisów odrębnych (takich jak przepisy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, czy też przepisy techniczne określone m.in. w rozporządzeniu [5 -5a] Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać telekomunikacyjne obiekty budowlane i ich usytuowanie, rozporządzeniu [6] Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie, rozporządzeniu [7-7e] Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich usytuowanie, czy rozporządzeniu [8-8b] Ministra Infrastruktury w sprawie przepisów techniczno-budowlanych dotyczących autostrad płatnych,
- miałoby doprowadzić do utraty uprawnień z tytułu gwarancji lub rękojmi w zakresie budowy, przebudowy lub remontu drogi (w zakresie tej przesłanki udzielenie np. przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego zlecenia przedsiębiorcy budowlanemu, który uprzednio remontował drogę i udzielił gwarancji na przeprowadzone prace remontowe, powoduje usunięcie tej przeszkody inwestycyjnej, ewentualnie przedsiębiorca telekomunikacyjny może również uzyskać od przedsiębiorcy budowlanego, będącego gwarantem zaświadczenie, że zakres prac w pasie drogowym nie spowoduje utraty gwarancji. Przedstawiciel przedsiębiorcy budowlanego może brać również udział w odbiorze pasa drogowego, po zakończeniu robót telekomunikacyjnych.),
-a także odmawia wydania zezwolenia na umieszczenie w pasie drogowym infrastruktury telekomunikacyjnej, jeżeli w kanale technologicznym istnieją wolne zasoby (o ile taki kanał technologiczny jest już zlokalizowany w pasie drogowym).
Zgodnie natomiast z art. 4 ustawy [1] o drogach publicznych, pas drogowy to wydzielony liniami granicznymi grunt wraz z przestrzenią nad i pod jego powierzchnią, w którym są zlokalizowane droga oraz obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu, a także urządzenia związane z potrzebami zarządzania drogą. Pas drogowy należy wyznaczyć z uwzględnieniem obiektów i urządzeń, służących do „realizacji celów związanych z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu, a także zarządzania drogą” (por. Wyrok WSA w Krakowie z dnia 17.12.2014 r., II SA/Kr 1511/14). „Granice pasa drogowego powinny być wyraźnie zaznaczone liniami granicznymi na planie gruntu” (por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 22.09.2014 r., sygn. I SA/Wa 366/14).
Zgodnie z uzasadnieniem wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 sierpnia 2011 r., sygn. VII SA/Wa 943/11), przepis art. 39 ust. 3 ustawy [1] o drogach publicznych został zmieniony ustawą [2] o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych:„ trafnie podkreślono, że jednym z celów tej ustawy było zniesienie barier dla inwestycji w infrastrukturę teleinformatyczną, aby zapewnić szeroki dostęp do Internetu szerokopasmowego, co wynika z uzasadnienia do projektu tejże ustawy zamieszczonego na stronach internetowych Sejmu RP. Nowelizując art. 39 ustawodawca potwierdził, iż w coraz szerszym zakresie dopuszcza możliwość korzystania z pasa drogowego na cele niezwiązane z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego. Stąd też wykładni przepisów wprowadzonych powołaną wyżej ustawą należy dokonywać mając na względzie jej cele.”

Wydanie decyzji w sprawie.
Decyzja ustalająca lokalizację powinna określać m.in.: rodzaj inwestycji, sposób, miejsce i warunki umieszczenia inwestycji w pasie drogowym, pouczenie o zobowiązaniu inwestora do uzyskania pozwolenia na budowę lub zgłoszenia budowy albo wykonania robót budowlanych (pouczenie to organ opiera o przepisy ustawy [4] prawo budowlane), pouczenie o zobowiązaniu inwestora do uzyskania zezwolenia zarządcy drogi na zajęcie pasa drogowego, dotyczącego prowadzenia robót w pasie drogowym oraz na umieszczenie w nim obiektu lub urządzenia w trybie art. 40 ustawy [1] o drogach publicznych.
W przypadku wydania decyzji odmawiającej lokalizacji, organ winien szczegółowo uzasadnić przyczynę odmowy.
Ani z literalnego brzmienia art. 39 ust. 3a ustawy [1] o drogach publicznych, ani z jego interpretacji będącej wynikiem wykładni prawniczej, nie da się wyprowadzić podstawy prawnej dla zamieszczenia w rozstrzygnięciu podejmowanym na podstawie tego przepisu orzeczenia o charakterze restytucyjnym, tj. nakładającego na inwestora obowiązek przywrócenia pasa drogowego do stanu poprzedniego. To dopiero w kolejnej decyzji, wydawanej na podstawie art. 40 ust. 1 ustawy o drogach publicznych, która jest funkcjonalnie związana z decyzją o której mowa w art. 39 ust. 3a, ustawodawca przewidział zamieszczenie rozstrzygnięcia o charakterze restytucyjnym stanowiąc w ust. 15 tego artykułu, że "Zajmujący pas drogowy jest obowiązany zapewnić bezpieczne warunki ruchu i przywrócić pas do poprzedniego stanu użyteczności w określonym terminie"(por. wyrok WSA w Szczecinie sygn. akt II SA/Sz 943/13, CBOIS).

Doręczenie decyzji.
Doręczenie odpisu decyzji, w sprawie następuje zgodnie z przepisami działu I rozdziału 8 ustawy [3] kodeks postępowania administracyjnego - w trybie art. 39 ww. ustawy to jest przez pocztę, przez pracowników organu lub przez inne upoważnione osoby lub organy za pokwitowaniem bądź przez zastępcze formy doręczenia z uwzględnieniem stosownych domniemań w tym zakresie (zob.: art. 43 i 44 ustawy [3] kodeks postępowania administracyjnego oraz procedurę dotyczącą doręczania pism w postępowaniu administracyjnym).