Procedura uzyskania decyzji, zastępującej zgodę na wejście na nieruchomość sąsiednią. - Information Point on Telecommunications

Nazwa procedury:
Procedura uzyskania decyzji, zastępującej zgodę na wejście na nieruchomość sąsiednią.

ORGAN: Postępowanie toczy się przed organem administracji architektoniczno-budowlanej, którym w pierwszej instancji jest starosta, a w miastach na prawach powiatu prezydent tego miasta.

INFRASTRUKTURA: Procedura może dotyczyć realizacji każdej infrastruktury telekomunikacyjnej, realizowanej w drodze zgłoszenia, bądź pozwolenia budowlanego. Najczęstsze przypadki wykorzystania tej procedury, dotyczą realizacji infrastruktury masztowej, bądź wieżowej, w sytuacji konieczności ustawienia dźwigu na nieruchomości sąsiedniej, ustawienia wiertnic poza pasem drogowym celem dokonania przewiertów sterowanych, w przypadku realizacji kanalizacji technicznej, bądź linii telekomunikacyjnej podziemnej.

AKTY PRAWNE:
- [1] ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 2096),
- [2] ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 1202).

OPIS PROCEDURY:
Celem postępowania jest udzielenie ochrony przedsiębiorcy telekomunikacyjnemu, który chce zrealizować infrastrukturę telekomunikacyjną (obiekt na podstawie udzielonego pozwolenia budowlanego, bądź roboty budowlane na podstawie udzielonego zgłoszenia) i jednocześnie zmuszony jest do wejścia na sąsiednią nieruchomość, aby przeprowadzić prace.
Materialnoprawną podstawę rozstrzygnięcia w takiej sprawie stanowi art. 47 ust. 1 i 2 ustawy [2] prawo budowlane, które stanowią:
1. Jeżeli do wykonania prac przygotowawczych lub robót budowlanych jest niezbędne wejście do sąsiedniego budynku, lokalu lub na teren sąsiedniej nieruchomości, inwestor jest obowiązany przed rozpoczęciem robót, uzyskać zgodę właściciela (najemcy) sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu na wejście oraz uzgodnić z nim przewidywany sposób, zakres i terminy korzystania z tych obiektów, a także ewentualną rekompensatę z tego tytułu.
2. W razie nieuzgodnienia warunków, o których mowa w ust. 1, właściwy organ - na wniosek inwestora - w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, rozstrzyga w drodze decyzji, o niezbędności wejścia do sąsiedniego budynku, lokalu lub na teren sąsiedniej nieruchomości. W przypadku uznania zasadności wniosku inwestora, właściwy organ określa jednocześnie granice niezbędnej potrzeby oraz warunki korzystania z sąsiedniego budynku, lokalu lub nieruchomości.

Podkreślenia wymaga, że przepis art. 47 ustawy [2] prawo budowlane, normuje sytuację, w której wykonywanie prac przygotowawczych lub robót budowlanych, bezwzględnie wymaga wejścia do sąsiedniego budynku, lokalu lub na teren sąsiedniej nieruchomości, wiążącego się z pewnymi ograniczeniami w korzystaniu z praw podmiotu, dysponującego uprawnieniami do sąsiedniej nieruchomości, a wejście na teren sąsiadujący z terenem budowy, najczęściej jest związane z budową obiektu budowlanego przy granicy z sąsiednią nieruchomością lub budynkiem albo lokalem, względnie wiąże się z istotnym zbliżeniem do takiej granicy (zobacz wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 24.02.2015 rok, sygn. II SA/Bk 1124/14).

Wystąpienie do właściciela sąsiedniej nieruchomości o wyrażenie zgody na wejście.
W postępowaniu administracyjnym, organ zobowiązany jest do zbadania, czy przedsiębiorca telekomunikacyjny będący inwestorem, podjął starania o uzyskanie zgody na wejście na nieruchomość sąsiednią oraz czy doszło do uzgodnienia warunków takiego wejścia.

Negocjacje.
Obowiązkiem przedsiębiorcy telekomunikacyjnego jest nie tylko wykazać w późniejszym postępowaniu, że podjął starania uzgodnienia wejścia na grunt, ale również, że starania te okazały się bezskuteczne. Rozmowy przedsiębiorcy telekomunikacyjnego z właścicielem nieruchomości, toczą się w oparciu przepisy kodeksu cywilnego, obejmują ustalenie terminu prowadzenia prac, wynagrodzenia za udostępnienie nieruchomości, (rekompensaty), określają również przewidywany sposób oraz zakres wykorzystania nieruchomości.
Warto podkreślić, że przepis art. 47 ustawy [2] prawo budowlane, nie przyznaje właścicielowi nieruchomości uprawnienia do żądania, by prace wykonywane były w określony sposób, czy określoną technologią. Natomiast po stronie przedsiębiorcy telekomunikacyjnego, nie tworzy uprawnienia do umieszczania na nieruchomości sąsiedniej elementów infrastruktury telekomunikacyjnej.
Starania o wyrażenie zgody na wejście, można podjąć za pomocą spotkań negocjacyjnych, bądź kierując prośbę w formie pisemnej. Dobrą praktyką jest umieszczenie w piśmie do właściciela nieruchomości zastrzeżenia, iż pismo jest ostatnią próbą pozyskania zgody właściciela na wejście i kończy negocjacje stron. Zastrzeżenie takie pozwala uniknąć zarzutu przedwczesności wszczęcia postępowania administracyjnego, z uwagi na toczące się negocjacje.

Wyrażenie zgody właściciela sąsiedniej nieruchomości.
Wyrażenie zgody, umożliwia wejście na teren sąsiedniej nieruchomości, celem przeprowadzenia prac.

Odmowa właściciela sąsiedniej nieruchomości, budynku, lokalu.
Brak zgody, uniemożliwia wejście na teren sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu, celem przeprowadzenia prac.

Sporządzenie wniosku o wydanie decyzji, o niezbędności wejścia na sąsiednią nieruchomość.
W przypadku odmowy, przedsiębiorca telekomunikacyjny może zwrócić się do organu administracyjnego, o wyrażenie zezwolenia na wejście na nieruchomość sąsiednią, przewidziane w art. 47 ust. 2 ustawy [2] prawo budowlane. Dotyczy to tylko takich robót lub prac, które podlegają regulacji ustawy [2] prawo budowlane, czyli musi być poprzedzone uzyskaniem pozwolenia na budowę lub dokonaniem zgłoszenia.

Badanie wniosku.
Organ administracyjny prowadzący postępowanie, po ustaleniu swojej właściwości w sprawie, zobligowany jest przystąpić do zbadania spełnienia wymogów formalnych, złożonego przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego wniosku.
Organ przyjmuje wniosek, który może być wniesiony w sposób określony przepisem art. 63 § 1 ustawy [1] kodeks postępowania administracyjnego.
Datą wszczęcia postępowania jest dzień doręczenia wniosku organowi administracji publicznej, co wynika z treści art. 61 § 3 ustawy [1] kodeks postępowania administracyjnego lub dzień wprowadzenia wniosku do systemu teleinformatycznego organu administracji publicznej (art. 61 § 3a ustawy [1] kodeks postępowania administracyjnego).
Wniosek winien zawierać oznaczenie podmiotu który go wnosi, poprzez podanie firmy przedsiębiorcy telekomunikacyjnego.
Wniosek winien być również podpisany przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego zgodnie z zasadami reprezentacji. W imieniu przedsiębiorcy telekomunikacyjnego może działać pełnomocnik. Wówczas pełnomocnictwo (wraz z dowodem uiszczenia opłaty skarbowej od przedłożonego pełnomocnictwa), stanowi załącznik do wniosku, a jego przypadkowy brak może zostać usunięty w trybie art. 64 § 2 ustawy [1] kodeksu postępowania administracyjnego.
Przepis art. 63 § 2 ustawy [1] kodeks postępowania administracyjnego, określa minimalne wymagania, co do zawartości wniosku. Wniosek winien zawierać, co najmniej:
- wskazanie wnioskodawcy i jego adres,
- żądanie wnioskodawcy oraz
- czynić zadość innym wymaganiom określonych przepisami prawa i opisanym w procedurze.
Braki formalne wniosku, dają w razie ich nieusunięcia podstawy do pozostawienia wniosku bez rozpoznania, natomiast braki materialno–prawne do wyrażenia przez organ decyzji odmownej.
Pozostawienie wniosku bez rozpoznania, poprzedzone jest skierowaniem do przedsiębiorcy telekomunikacyjnego wezwania do: usunięcia braków formalnych wniosku, sprecyzowania treści żądania, podpisania wniosku, bądź przekazania wymaganych załączników.
Uzupełnienie przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego braków formalnych wniosku, umożliwia podjęcie kolejnych czynności w sprawie przez organ administracyjny.

Ustalenie stron postępowania.
Stronami postępowania są: przedsiębiorca telekomunikacyjny (inwestor) oraz sąsiad (właściciel nieruchomości). O wszczęciu postępowania należy zawiadomić wszystkie osoby będące stronami w sprawie.

Ustalenie zasadności złożonego wniosku.
Organ w przedmiotowym postępowaniu zobowiązany jest do zbadania, czy inwestor podjął starania o uzyskanie zgody na wejście na teren sąsiedniej nieruchomości od jej właściciela, oraz że starania te okazały się bezskuteczne. Dodatkowo organ bada, czy wejście na teren sąsiedniej nieruchomości, jest niezbędne dla wykonania prac przygotowawczych lub robót budowlanych, objętych pozwoleniem na budowę, bądź zaakceptowanym przez organ zgłoszeniem (niezbędność oznacza brak możliwość wykonania prac, bez wejścia na teren sąsiada).

Podjęcie decyzji w sprawie.
W przypadku uznania zasadności wniosku, organ wydaje decyzję, stwierdzającą niezbędność wejścia na teren sąsiedni. Decyzja taka daje inwestorowi określone w niej prawo, jednocześnie nakładając na uprawnionego do sąsiedniej nieruchomości obowiązek, znoszenia wiążących się z tym prawem uciążliwości. Decyzja nie reguluje kwestii rekompensaty (odszkodowania) za zajęcie nieruchomości. W przypadku sporu odnośnie wartości takiego świadczenia, spór rozstrzyga sąd powszechny. Decyzja powinna określać warunki korzystania z nieruchomości sąsiednich.
Organ wydaje decyzje odmowną w przypadku stwierdzenia, że wejście na teren nieruchomości sąsiedniej, nie jest niezbędne do przeprowadzenia prac, narusza warunki pozwolenia budowlanego, bądź zgłoszenia, ma na celu jedynie ułatwienie/przyśpieszenie prowadzenia prac, prowadzenie prac wymaga zgód regulowanych odrębnymi przepisami, np. ustawy o drogach publicznych, jeżeli prace wykonywane są na obszarze pasa drogowego.
Decyzja w sprawie winna być wydana w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku.

Doręczenie decyzji przedsiębiorcy telekomunikacyjnemu oraz sąsiadowi.
Organ zobowiązany jest doręczyć decyzję przedsiębiorcy telekomunikacyjnemu, będącemu inwestorem oraz innym stronom postępowania.
Doręczenie odpisu decyzji, w sprawie następuje zgodnie z przepisami działu I rozdziału 8 ustawy [1] kodeks postępowania administracyjnego - w trybie art. 39 ww. ustawy to jest przez pocztę, przez pracowników organu lub przez inne upoważnione osoby lub organy za pokwitowaniem bądź przez zastępcze formy doręczenia z uwzględnieniem stosownych domniemań w tym zakresie (zob.: art. 43 i 44 ustawy [1] kodeks postępowania administracyjnego oraz procedurę dotyczącą doręczania pism w postępowaniu administracyjnym).
Przedsiębiorca telekomunikacyjny może rozpocząć realizację inwestycji, jedynie na podstawie decyzji o pozwoleniu na wejście na teren sąsiada. Organ może nadać decyzji rygor natychmiastowej wykonalności, o ile przedsiębiorca zwrócił się do organu z takim wnioskiem. Utrudnianie w wykonaniu prac przedsiębiorcy telekomunikacyjnego, może się wiązać z zastosowaniem środków egzekucyjnych.
Decyzja negatywna nie kreuje żadnych praw po stronie przedsiębiorcy telekomunikacyjnego.