Procedura ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego. - Information Point on Telecommunications

Nazwa procedury:
Procedura ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego.

ORGAN: nie dotyczy.

INFRASTRUKTURA: Może dotyczyć każdej realizacji infrastruktury telekomunikacyjnej.

AKTY PRAWNE:
- [1] ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 1202),
- [2] rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 19 listopada 2001 r w sprawie rodzajów obiektów budowlanych, przy których realizacji jest wymagane ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego (Dz.U. 2001 nr 138 poz. 1554).

OPIS PROCEDURY:
Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy [1] prawo budowlane, do obowiązków inwestora należy zorganizowanie procesu budowy, a w szczególności zapewnienie:
- opracowania projektu budowlanego i stosownie do potrzeb, innych projektów,
- objęcia kierownictwa budowy przez kierownika budowy,
- opracowania planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia,
- wykonania i odbioru robót budowlanych, w przypadkach uzasadnionych wysokim stopniem skomplikowania robót budowlanych lub warunkami gruntowymi, nadzoru nad wykonywaniem robót budowlanych - przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych.
Inwestor, zgodnie z art. 18 ust. 2 ustawy [1] prawo budowlane, może ustanowić inspektora nadzoru inwestorskiego na budowie.
Zgodnie z treścią art. art. 3 pkt 7 ustawy [1] prawo budowlane – roboty budowlane to budowa, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego. Budowa to wykonanie obiektu budowlanego w określony miejscu, a także odbudowa, rozbudowa, nadbudowa obiektu.
Zgodnie z treścią art. 25 ustawy [1] prawo budowlane, do podstawowych obowiązków inspektora nadzoru inwestorskiego należy:
1) reprezentowanie inwestora na budowie przez sprawowanie kontroli zgodności jej realizacji z projektem i pozwoleniem na budowę, przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej;
2) sprawdzanie jakości wykonywanych robót i wbudowanych wyrobów budowlanych, a w szczególności zapobieganie zastosowaniu wyrobów budowlanych wadliwych i niedopuszczonych do stosowania w budownictwie;
3) sprawdzanie i odbiór robót budowlanych ulegających zakryciu lub zanikających, uczestniczenie w próbach i odbiorach technicznych instalacji, urządzeń technicznych i przewodów kominowych oraz przygotowanie i udział w czynnościach odbioru gotowych obiektów budowlanych i przekazywanie ich do użytkowania;
4) potwierdzanie faktycznie wykonanych robót oraz usunięcia wad, a także, na żądanie inwestora, kontrolowanie rozliczeń budowy.
Jednym z podstawowych obowiązków inspektora nadzoru inwestorskiego jest dbanie o prawidłowe wykonywanie robót budowlanych. Jego udział w procesie budowlanym jest swoistym zastępstwem inwestora wykonywanym przez osobę o odpowiednich kwalifikacjach, wiedzy i doświadczeniu. Ma to zapewnić możliwość faktycznej kontroli zgodności wykonywanych robót budowlanych z projektem, przepisami i zasadami wiedzy technicznej.
Wiedza, którą powinien posiadać inspektor nadzoru inwestorskiego, stanowi dla inwestora gwarancję, że realizowana inwestycja jest pod kontrolą fachowca. Udział inspektora nadzoru inwestorskiego w odbiorach poszczególnych, zrealizowanych etapów budowy, kontrola jakości wykonanych robót, sprawdzenie, jakie zastosowano wyroby i czy zastosowano je właściwie, oraz udział w kontroli robót zanikających lub ulegających zakryciu, ma zapewnić inwestorowi bezpieczeństwo i pewność, że nie popełniono błędów i budowa nie przebiega wadliwie. Ponadto uczestnictwo inspektora nadzoru inwestorskiego w przygotowaniu zrealizowanego obiektu do odbioru i do użytkowania, również daje inwestorowi gwarancję tego, że inwestycję zrealizowano zgodnie z prawem i oczekiwaniami inwestora. Wskazać jednak należy, że inspektor nadzoru w procesie budowlanym nie jest wykonawcą robót budowlanych, nie wykonuje robót budowlanych, tylko je nadzoruje (zobacz wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 14.02.2012r. sygn. I SA/Go 1099/12). Dlatego zgodnie z art. 24 ustawy [1] prawo budowlane, łączenie funkcji kierownika budowy/kierownika robót i inspektora nadzoru inwestorskiego nie jest dopuszczalne.

Ustalenie czy istnieje potrzeba ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego.
Ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego następuje na dwa sposoby:
(1) Pierwszy to ustanowienie fakultatywne (zgodnie potrzebą i interesem inwestora) i wynika z treści art. 18 ust. 2 ustawy [1] prawo budowlane, zgodnie, z którym „Inwestor może ustanowić inspektora nadzoru inwestorskiego na budowie.”
(2) Drugi to ustanowienie obligatoryjne, związane z treścią przepisu art. 19 ust. 2 ustawy [1] prawo budowlane. Zgodnie z powołanym przepisem: „Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje obiektów budowlanych, przy których realizacji jest wymagane ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego, oraz listę obiektów budowlanych i kryteria techniczne, jakimi powinien kierować się organ podczas nakładania na inwestora obowiązku ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego.” W oparciu o powołaną delegację ustawową, wydane zostało rozporządzenie [2] Ministra Infrastruktury w sprawie rodzajów obiektów budowlanych, przy których realizacji jest wymagane ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego. Sięgając do treści powołanego rozporządzenia [2], odnajdujemy inwestycje związane z infrastrukturą telekomunikacyjną, m.in.: w § 2 ust. 1 pkt. 3 lit. a „budowli o wysokości nad terenem 15 m i większej”, w § 2 ust. 1 pkt. 12 linii telekomunikacyjnych przewodowych i radiowych - dalekosiężnych (międzynarodowych, międzymiastowych i wewnątrzstrefowych) oraz w § 2 ust. 2 linii pomiędzy centralami. Ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego jest wymagane także przy realizacji obiektów budowlanych, podlegających ocenie oddziaływania na środowisko, określonych w przepisach o zagospodarowaniu przestrzennym oraz o ochronie i kształtowaniu środowiska.
Zgodnie natomiast z § 4 powołanego rozporządzenia [2] „właściwy organ, w decyzji o pozwoleniu na budowę albo w decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych, nakłada obowiązek ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego określonej specjalności, z powołaniem odpowiedniego dla danego obiektu przepisu rozporządzenia”. Tym samym nałożenie obowiązku ustanowienia inspektora nadzoru budowlanego nie jest dowolne, ale wynika z kryteriów określonych rozporządzeniem [2] Ministra Infrastruktury w sprawie rodzajów obiektów budowlanych, przy których realizacji jest wymagane ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego.

Ustalenie czy kandydat do pełnienia funkcji inspektora nadzoru inwestorskiego łączy inne funkcje w toku realizacji budowy.
Ustawa [1] prawo budowlane obowiązki każdego z uczestników procesu budowlanego określa odrębnie. Ze względu na charakter podstawowych obowiązków i związanych z nimi funkcji, prawo budowlane np. zakazuje łączenia funkcji kierownika budowy i inspektora nadzoru budowlanego (art. 24 ust. 1 ustawy [1] prawo budowlane) a także inspektora nadzoru budowlanego i kierownika robót (art. 24 ust. 2 ustawy [1] prawo budowlane). Wynika to z tego, że każda z osób sprawujących ww. funkcje, reprezentuje odmienne interesy w toku prowadzenia robót budowlanych. Inspektor nadzoru inwestorskiego reprezentuje inwestora, kierownik budowy/ kierownik robót reprezentuje wykonawcę. Oczywiste jest bowiem, że interesy inwestora i wykonawcy mogą być sprzeczne.

Badanie uprawnień kandydata na inspektora nadzoru inwestorskiego.
Inwestor przed ustanowieniem inspektora nadzoru inwestorskiego, zobowiązany jest zbadać uprawnienia osoby, jakiej zamierza powierzyć sprawowanie tej funkcji. Zgodnie z przepisem art. 12 ust. 1 pkt. 4 ustawy [1] prawo budowlane, za samodzielną funkcję techniczną w budownictwie uważa się działalność związaną z koniecznością fachowej oceny zjawisk technicznych lub samodzielnego rozwiązania zagadnień architektonicznych i technicznych oraz techniczno-organizacyjnych, a w szczególności działalność obejmującą m.in. wykonywanie nadzoru inwestorskiego.
Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, określone w art. 12 ust. 1 pkt. 4 ustawy [1] prawo budowlane, mogą wykonywać wyłącznie osoby, posiadające odpowiednie wykształcenie techniczne i praktykę zawodową, dostosowane do rodzaju, stopnia skomplikowania działalności i innych wymagań związanych z wykonywaną funkcją, stwierdzone decyzją, zwaną dalej "uprawnieniami budowlanymi", wydaną przez organ samorządu zawodowego ( art. 12 ust. 2 ustawy [1] prawo budowlane).
Z kolei warunkiem uzyskania uprawnień budowlanych jest zdanie egzaminu ze znajomości procesu budowlanego oraz umiejętności praktycznego zastosowania wiedzy technicznej ( art. 12 ust. 3 ustawy [1] prawo budowlane). Tym samym kandydat do pełnienia funkcji inspektora nadzoru inwestorskiego, musi legitymować się ważną decyzją wydaną zgodnie z art. 12 ust. 2 ustawy [1] prawo budowlane „uprawnieniami budowlanymi”.
Zgodnie z art. 12 ust. 7 ustawy [1] prawo budowlane, podstawę do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie stanowi wpis, w drodze decyzji, do centralnego rejestru, o którym mowa w art. 88a ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy [1] prawo budowlane, oraz – zgodnie z odrębnymi przepisami – wpis na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego, potwierdzony zaświadczeniem wydanym przez tę izbę, z określonym w nim terminem ważności.

Ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego.
Inwestor ustanawia inspektora nadzoru inwestorskiego.